Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Krzyżnapionowejpłycie
Część1
Większośćkrzyżysytuowanajestnacokole,wyróżnićmożnajed-
nakspecyficznąodmianęjakąjestkrzyżnapionowejpłycie(il.nr21)..
Obaelementysąwówczaswykonanezjednegołupkamiejscowego
piaskowcaogłębokościok.5-10cm.Najczęściejkrzyżemająramio-
nazakończonetrójlistnieiprzechodząprofilowaniemlubuskokowo
wpionowąpłytę.Nanagrobkachtegotypuniepojawiasiężadnade-
koracja.UmieszczanonanichjedynienapisIHSlubwyrytymniejszy
krzyż.Inskrypcjęrytobezpośrednionacałejpowierzchnikrzyżaipio-
nowejpłyty.NagrobkitebyłydośćpopularnewXIXw.
Krzyżstylizowanynapieńdrzewanacokolewformieskałek
(stosukamieni,belekułożonychnaprzemiennie,imitującymskałki)
WXIXiXXw.stosunkowoczęstowystępowałykrzyżeimitujące
naturalnedrewno(il.nr46),umieszczonenacokolewformieskałek
bądźbalidrewna.ułożonychnaprzemiennie.(il.nr23).Skałkiprzemie-
niłysięzczasem(pocz.XXw.)wprostycokółjedyniezzarysowanymi
pęknięciami(il.nr24),astosbalidrewnaułożonychnaprzemiennie
wcokółzgraficzniezaznaczonymimotywamimającymijeimitować.
W1ćwierciXXw.zdarzająsiętakżecokoływformieusypanegostosu
kamieni(il.nr22).Wtegotypunagrobkachtablicainskrypcyjnazwy-
kleprzyjmujekształtrozwiniętegozwoju(il.nr152),tablicyherbowej
(il.nr143),możebyćteżukośnieumieszczona(il.nr144)lubwystępować
wformieotwartejksięgi(il.nr153).Zdarzasię,żetowarzyszyjejpłasko-
rzeźbionakotwica,kwiaty,czyudrapowanatkanina.Krzyżzwyklejest
zdobionypłaskorzeźbionymiliśćmidębulubwinnymigronami.Można
spotkaćtakżenagrobek,wktórymzarównokrzyż,jakicokółnaśladują
naturalnedrzewoześciętymigałęziami.Wtegotypupomnikumamy
doczynieniazintegralnościąobuelementów.Inskrypcjęumieszczasię
wówczaszazwyczajodfrontu,naokrągłympolujednegoześciętych
konarów.Odmianątegotypunagrobkajestściętypieńdrzewaposa-
dowionynacokole(il.nr25).Od2połowyXIXw.corazczęstszejest
wykorzystywaniecokołuwformieskałek(rzadziejbelekułożonychna-
przemiennie)podfigury.
