Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Społecznahistoriacmentarzy
Zwołałemmeetingnaplacuikrzyczałem„Comaciepodnogami?!”(pękaliześmiechu
iwołali:bruk!)„Ślepcy!Podnogamimaciegroby!Olbrzymiepokładymogił!Cmentarzena
cmentarzach,warstwymilionówtrupów!Starekulturzyskaubijacienacodzieństopami!
Cmentarzerosnązwiekunawiek!Cmentarzepodniosąsiędonieba!Przyjdziekiedyś
pokolenie,któreczaszkamiwniebouderzy,stojącnatysiącachnawarstwionychcmentarzy”
Corzekłszy,zdarłemokrutnymspojrzeniempowłokęniebnąiznieruchomiałem
wbezdennymzapatrzeniu.
[J.Tuwim,SkrzydlatyZłoczyńca]1
Cmentarz–oczywistyfragmentstrukturymiejskiejwydajesięjejnieodłączną
częścią,śmierćjakojedynypewnymomentcyklużyciaskutkujepozosta-
wieniemciała.Wyobrażenieodalszychlosachduszystanowikwestięwiary,
wizjętego,comastaćsięzfizycznąmateriąorganizmu,zakreślahoryzont
kulturowy.Otowjednejchwiliprzenikasięto,codotkniętepierwiastkiem
metafizycznymicomaterialne,ludzkie.Miejscepochówkupołączyobydwie
sfery,stającsięobszaremwyróżnionym,przynależnymdokręgunadprzyro-
dzonego–związanegozeschatologicznymiprzekonaniami–oczywistym
sacrum;atakżekręgubliskiego,rzeczywistego,codziennegoipraktyczne-
go–miejscem,wktórymgromadzisiępozostałościfizycznejbytności–do-
czesnymprofanum.
Nalokalizację,formęistrukturęmiejscpochówkuwpływmiałamnogość
czynnikówwynikającychzarównozespołecznejpercepcjizjawiskaśmier-
ci,wierzeń,iprzekonań,jakzbiorowegocharakterugrupystojącejwobec
1J.Tuwim:Wezwanie.W:Wierszezebrane.T.2.Warszawa1971,s.87.
21
