Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Seniorwpolskimporządkuprawnym
16
aktuprawnego,przyrodzonainiezbywalnagodnośćczłowiekastanowiźródło
wolnościiprawczłowiekaiobywatela.Jestonanienaruszalna,ajejposzanowanie
iochronajestobowiązkiemwładzpublicznych.Nadtowolnośćczłowiekapodlega
ochronieprawnejorazkażdyjestobowiązanyszanowaćwolnościiprawainnych.
Nikogoniewolnozmuszaćdoczynieniatego,czegoprawomunienakazuje.Ogra-
niczeniawzakresiekorzystaniazkonstytucyjnychwolnościiprawmogąbyćustana-
wianetylkowustawieitylkowtedy,gdysąkoniecznewdemokratycznympaństwie
dlajegobezpieczeństwalubporządkupublicznego,bądźdlaochronyśrodowiska,
zdrowiaimoralnościpublicznej,albowolnościiprawinnychosób.Ograniczenia
teniemogąnaruszaćistotywolnościipraw.NadtoKonstytucjaRPwskazuje,że
wszyscysąwobecprawarówniorazwszyscymająprawodorównegotraktowania
przezwładzepubliczne.WśródprawiwolnościosobistychKonstytucjaRPwymienia
m.in.:prawodożycia,zakazeksperymentównaukowychbezzgodypacjenta,zakaz
torturiokrutnego,nieludzkiegoiponiżającegotraktowania,zakazpozbawiania
lubograniczaniawolnościpozaprzypadkamiwskazanyminazasadachiwtrybie
określonychwustawie,prawodosprawiedliwegoijawnegoprocesu,prawodopry-
watności,prawodoochronytajemnicykomunikowaniasię,prawoochronymirudo-
mowego,prawoochronydanychosobowych,swobodęprzemieszczaniasiępotery-
toriumkraju,swobodęwyborumiejscazamieszkaniaipobytu,wolnośćwyznawania
lubprzyjmowaniareligiiwedługwłasnegowyboru.Ponadtoobywatelemająokre-
ślonewolnościiprawapolityczne,jaknp.:prawodoorganizowaniaiuczestnictwa
wzgromadzeniach,prawodozrzeszaniasięwruchyobywatelskie,stowarzyszenia,
prawawyborczeitd.KonstytucjaRPprzyznajetakżeobywatelomszeregwolności
iprawekonomicznych,socjalnychorazkulturalnych,doktórychzaliczyćnależy
przedewszystkimprawowłasności,prawodozabezpieczeniaspołecznego,prawo
doochronyzdrowia.
WKonstytucjiRPnapróżnoposzukiwaćodwołańdowolnościiprawnada-
nychszczególnieosobomstarszym,pozajednymwyjątkiem,atowskazaniem,że
władzepublicznesąobowiązanedozapewnieniaszczególnejopiekizdrowotnejdzie-
ciom,kobietomciężarnym,osobomniepełnosprawnymiosobomwpodeszłymwie-
ku(art.68ust.3).Niemajednakwtymakcieprawnymzdefiniowaniaterminunwiek
podeszły”
.Stwierdzićprzytymnależy,żewszelkieregulacjeodnoszącesięwKonsty-
tucjiRPdowolnościiprawobywateliprzynależąsiękażdemu-bezwzględunawiek.
Definic.GterminUHosobGstGrszGHi
Zdefiniowanieterminównwiekpodeszły”
,nwieksenioralny”
,nosobastarsza”nagrun-
cienietylkopsychologii,gerontologii,aleiprawa,niejesttakieoczywiste.Wpolskim
porządkuprawnymistniejeaktprawnyrangiustawowej,wktórymzawartolegalną
