Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Zjawiskostarzenia
62
ATM
p16
CHK1
p53
CHK2
ATR
p21
RYCINA3.ó.
JądrowyDNAjestpoddanyciągłymoddziaływaniomczynnikówwewnętrznych,
produkowanychprzezkomórkęorazczynnikówzewnętrznych.UszkodzenianiciDNA
sąnatychmiastrozpoznawane,comobilizujemaszynerięnaprawcządodziałania.
ObecnośćuszkodzeńwiążedonicikinazyATMiATR(objaśnieniawtekście),
abyaktywniemogłysterowaćaktywnościąbiałekefektorowych:CHK1iCHK2.
Obiekinazywpływająnafosforylacjębiałkap53-strażnikacyklukomórkowego,
któreaktywujeistabilizujegłównenhamulce”podziałukomórki-białekp16ip21.
tj.CHK2(ang.checkpointkinase2),asygnałprzenosisiędalej,ażnabiałkop53-
strażnikacyklukomórkowego.p53jestbowiemczynnikiemtranskrypcyjnymdla
wielugenówkodującychbiałkamodulującenegatywniecyklinyiCDK[5].
Podobniejestwprzypadkupęknięćpojedynczych.ATRaktywowanejest
przezbiałkoreplikacyjneA(ang.replicationproteinA,RPA)rozpoznająceipokry-
wającedługie,nagiekońceDNA.Jegodziałaniesprzyjauruchomieniukolejnego
białkapunktukontrolnego-CHK1,aledocelowoprzenosiswojąaktywnośćnaww.
czynniktranskrypcyjnyp53.Znowu,wzrastasyntezainhibitorówcyklukomórko-
wegoipodziałyzatrzymująsię.Niebezprzyczynywięcp53jestuznawanezajedno
zgłównychbiałekprzeciwnowotworowychkomórki,zabezpieczającychprzedroz-
działemuszkodzonegoDNAdokomórekpotomnych.Niestety,p53mainne,niezbyt
korzystnekomórcenoblicze”
.Wrazzinnymbiałkiemsystemunaprawczego,RB(ang.
retinoblastoma-associatedprotein),wydajesięodpowiedzialnezakontrolęwrażliwo-
ścikomórekstarzejącychsięnaczynnikizmuszającejedoprogramowanejśmierci,
głównieapoptozy.Wykazano,żecałkowitezatrzymaniepotencjałudopodziałów
komórkowychidziewparzezezmniejszeniemsiępoziomubiałekstymulujących
