Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NicbezBoga,nicwbrewTradycji...
Słowocarlismo(podmiotowołcarlista,wliczbiemnogiejcarlistas),będącederywa-
temodimieniaCarlos(Karol),funkcjonujetedyjakopotoczneokreślenielegitymistycznego
tradycjonalizmuwHiszpaniiodlat30.XIXwieku
6
,kiedytonaporządkudziennymstanęła
kwestiasukcesjitronu,wskutekwydziedziczeniainfantaKarola
7
,któregozwolennicywystąpili
zbrojniewobroniejegopraw.nPierwsząkwestią,naktórejzakładasiękarlizmłpierwszą
wsensielogicznymłjestówspórdynastyczny(pleitodinástico)n
8
.Jaklapidarniestwierdza
napoczątkuswojejZwięzłejhistoriilegitymizmuhiszpańskiegojegozasłużonydokumentali-
staidziejopisMelchorFerrer,npartiakarlistowskawHiszpaniiwyłaniasięzkwestii
dynastycznej.DwielinieDomuBurbońskiego,męska(agnada)iżeńska(femenina),ubiegają
sięowładzę.Prawosukcesyjneprzyznajepierwszejprawowitość(legitimidad),drugiej,wraz
znieprawowitością,przypadauzurpacjaTronun
9
.WszelakołjakzauważazkoleiGabriel
AlfćrezCallejón(+1998)łsamajużnkwestiadynastycznan(lacuestióndinástica),
względniensukcesyjnan(sucesoria),niedotykającnawetinnychjeszczetematówprzewod-
nichkarlizmu,wcaleniejestprostaijednoprzyczynowa,leczzawierawsobietrzyaspekty:
historyczny,jurydycznyiideologiczny
10
,względniepolityczny
11
.Musimyzatemuwzględnić
iomówićkażdyznich.
6
Dośćzabawnawtymkontekściejestokoliczność,iżsłowacarlíicarlin(awliczbiemnogiejcarlins),
pochodzeniakatalońskiego,pojawiłysięnaprzódwhiszpańskimjęzykupolitycznymwepoceKortezów
zKadyksu(1810-1812),mającbardzoszerokiezastosowanie,niewyłączając(samo)odniesieniadoli-
berałówzainspirowanychideologiąrewolucyjną,adopieropóŹniejwjęzykukastylijskimiwkontek-
ścieideowymdynastycznegolegitymizmułzob.J.Aróstegui,J.Canal,E.GonzálezCalleja,ElCarlismo
ylasGuerrasCarlistas.Hechos,hombreseideas,LaEsferadelosLibros,Madrid2003,s.31.
7
Pierwszy(anonimowyłautorpodpisałsięjakoElRestaurador)tekstwobronieprawDonCarlosazostał
opublikowanyjuż7paŹdziernika1833rokuwBilbao;zob.jegowspółczesnąedycjęzkomentarzem:
DemostracióndelincontestablederechoqueelSeńorDonCarlosdeBorbón,tienealTronodeEspańa,
EdiciónpreparadaporCarlosM§Pćrez-RoldánySuanzes-Carpegna,Ed.Tradicionalista,Madrid2010.
Odpowiedziałnaniąwłasnąbroszurąłznacznieobszerniejszą,leczpoczterechlatachiłizabelista,
urzędniksądowywBurgos,AntonioMarfadeBarcenayMendieta,Refutaciónalfolletopublicado
enBilbaoporelllamadoRestauradorensietedeoctubrede1833∫enquesepropusolademostración
delincontestablederechoqueelSeńorDonCarlosdeBorbón,tienealTronodeEspańa,Imp.deDepout,
Bilbao1837;faksymiledostępneon-linewdwuczęściach:http://www.memoriadigitalVasca.es/ap-
plet/libros/JPG/087404/087404-parte-01.pdf,http://www.memoriadigitalVasca.es/applet/libros/
JPG/087404/087404-parte-02.pdf.
8
¿QuéeselCarlismo?,edicióncuidadaporFranciscoElfasdeTejadaySpfnola,RafaelGambraCiudad
yFranciscoPuyMufioz,Escelicer
,Madrid1971,s.31[dalejcytowanejakoQeC].
9
M.Ferrer
,BrevehistoriadelLegitimismoEspañol,Montejurra,Madrid1958,s.13.
10
G.Alfćrez,HistoriadelCarlismo,ACTAS,Madrid1995,s.45.
11
Zob.QeC,s.31.
24
