Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Palestynawpóźnejepocebrązu
(XIV–XIIIw.)
1.Pejzażizasoby
Palestynajestkrajemskromnym,leczfascynującym.Skromnympod
względemzasobównaturalnychimarginalnejroliwregionie,fascynującym
zewzględunawielowarstwowośćhistorycznąpejzażucywilizacyjnegoisym-
bolicznązłożonośćpamięci.
Napołudniowo-zachodnichkrańcachMorzaŚródziemnegoperturbacje
atlantyckiewyczerpująsięwśródwzniesień,którejedyniewczęścipółnocnej
osiągająznaczącewysokości(ok.1000mwGórnejGalilei,ok.700mwgórach
wcentrum)iotrzymująodpowiednieopady.Palestynaniemalwcałości
mieścisięwstrefiepółsuchej(zrocznymiopadamimiędzy250a400mm),prze-
chodzącejwzdecydowaniesuchą(ok.100mmimniej)wkierunkupołudnio-
wym(Negew,PustyniaSynaj)iwcentrum(płaskowyżZajordanii,następnie
PustyniaSyryjsko-Arabska).Jordan–jedynarzeka(ztrudnościązasługującana
tomiano)–tworzysięzrezerwhydrologicznychLibanuiAntylibanu,podczas
gdyjegodwastałe,niezanikające,lewobrzeżnedopływy(JarmukiJabbok,
znanyteżjakoWadiZarqa)odwadniająpłaskowyżewschodnie.Jordanwpada
dozamkniętegoizasolonegobasenuMorzaMartwego.Brakwody(zwyjątkiem
małychoazwokółźródeł)oznacza,żerolnictwojestzależneoddeszczu–od
niepewnychopadów,zaktóreodpowiadająnieprzewidywalnebóstwa,niekiedy
życzliwe,niekiedykarząceludzi.KontrastzsąsiednimEgiptem,gdziewoda
jestregularniepowtarzalnymDfaktemstałym”ijejbrakniebudziniepokoju,
jestewidentny:DGdyżziemia,doktórejidziecie,abyjąposiąść,niejesttaka
jakziemiaegipska,skądwyszliście,którązasiawszyswymziarnem,nawadniałeś
swoiminogami,jakogródwarzywny.Leczziemia,doktórejsięprzeprawiacie,
abyjąposiąść,toziemiagóridolin,zraszanazniebawodądeszczu.Jestto
ziemia,októrąPan,Bógtwój,siętroszczy.StalespoczywająnaniejoczyPana,
Bogatwego,odpoczątkurokudokońcaroku”(Pwt11,10–12)
*
.
RóżnicatabyłazostałazauważonatakżeprzezEgipcjan,jakwskazujehymn
AmenhotepaIVdoAtona:
*CytatybiblijnezaBibliąWarszawską.
