Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Palestynawpóźnejepocebrązu(XIV–XIIIw.)
wokółpałacukrólewskiego,aludnośćwolnastanowiławiększośćwwioskach
(wliczającwtowieś,którąbyłostołecznemiasto,bezmieszkańcówpałacu).
Obiekategoriebyłyzróżnicowanepodwzględemprawnym,politycznym
ifunkcjonalnym,lecznietworzyłyzwartychklasspołecznych.Wolnaludność
lokowałasięnapoziomieśrednim–torodziny,któreposiadałyniewielkąilość
ziemiitrzody,pozwalającąimnażycieiprokreację.Mogłyonejednaktakże–
wnieprzyjaznychlatach–wkroczyćnadrogębezpowrotu:zaciąganiapożyczek
naprocent,podzastawosobisty,prowadzącądoniewolnictwazadługi.Ludzie
królewscyzkoleibylibardzosilniezróżnicowanispołeczno-ekonomicznie,
począwszyodwalczącejnawozachwojskowejarystokracji(maryannu)ikapła-
nów,przezpisarzyiadministratorów,następniegrupyrzemieślników,kupców,
strażników,ażdofaktycznychpałacowychsłużącychlubniewolnikówrolnych,
rozproszonychponależącychdopałacugospodarstwach–wceluuprawiania
ziemi,któranienależaładonich.
Prawniewszyscyonibylisługamikróla,alesposobyiwysokośćichwy-
nagradzaniabyłyróżne,determinująccałkowicieodmiennystatusmaterialny.
Wojskowiwoźnice,skrybowieczykupcymogligromadzićpokaźnebogactwa,
przedewszystkimwprzyznawanejimprzezkrólaziemi.Byłytowprawdzie
posiadłościoddawanejedyniewużytkowanie,anienawłasność,wiązałsięwięc
znimiobowiązeksłużbypałacowi,leczponieważsłużbaprzekazywanabyła
zpokolenianapokolenie,wrazzniądziedziczonebyłyiziemie.Ktozaśmiał
wystarczającezasoby,mógłzapewnąsumęwykupićsięodpowinnościsłużby.
Wtakimwypadkunic(pozapamięciąpochodzeniaiprocesuwzbogaceniasię)
nieróżniłogospodarstwarolnegopowierzonegonazasadziekoncesjioddzie-
dzicznejwłasnościrodzinnej.
Wokółpałacukrólewskiegoprosperowałazatemklasawyższa,skupiająca
wswychrękachwładzęekonomiczną,spokrewnionazkrólemipoważniezaan-
gażowanawdziałaniawojenne(wziąwszypoduwagęendemicznąkonfliktowość
małychkrólestw,doktórejpopychałjebrakzainteresowaniazestronyfaraona),
kultywującaideałybohaterskiejodwagiiprzedsiębiorczości(sądzączwierszy
recytowanychnadworzewUgarit).Klasataumiałatakżedocenićluksusowe
wyrobyrzemieślnicze(broń,wozy,klejnotyistroje),produkowanenamiejscu
lubprzywożonezdalekadziękistałejsieciwymianyhandlowejorazwymianie
ceremonialnychdarówmiędzydworami.
Przekazywanietronuodbywałosięzgodniezzasadamidziedziczenia.Minął
jużczas,wktórymwynikałoonościślezurodzenia,coniepozostawiałomiejsca
naspory.Wówczasjuż(popołowieIItysiąclecia)przyjęłysięnormy,według
którychDniemaróżnicymiędzypierworodnymamłodszymsynem”,adzie-
dzictwoprzejdzienatego,którybędzieDczcił”rodziców,czyli,krótkomówiąc,
zasłużysobienanie.Królestwobyłodziedzictwemniepodzielnymimogło
