Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Palestynawpóźnejepocebrązu(XIV–XIIIw.)
43
zwyczajną,chociażzamaskowanązapomocąDfałszywychadopcji”,wktórych
adoptowanydawaładoptującemupewnąsumępieniędzywzamianzanabycie
własnościDpozmarłymojcu”,naszkodęnaturalnychspadkobierców.Ogólnie
rzeczbiorąc,królestwozrezygnowałozmodelupaternalistycznegonarzecz
przedsiębiorczego,wktórymkróliśrodowiskopałacowezabezpieczałoswąrolę
wielkichkredytodawcówibeneficjentówsystemusłużbyzadługi.
Zadłużonymwieśniakompozostawaławyłącznieucieczka,zpoczątkudo
sąsiednichkrajów,alepóźniej(porozpowszechnieniusiędwustronnychumów
międzysąsiednimikrajamioposzukiwaniuiwydawaniuzbiegów;zob.ANET
,
s.531–532)raczejjużnaoweprzestrzeniewymykającesięspodkontroli,jakimi
byłylesistegóryiprzedpustynnestepy.Grupyuchodźcówmogłysiętutajor-
ganizować,atakżewpewnymstopniułączyćzklanamipasterskimi.Tegrupy
ludzi–zbiegówodciętychodswegorodzimegośrodowiska–określanebyły
mianembabiru(wyżejcytowanejużbyłytekstyzawierającetentermin).Jasne
teżjest,żeokreślenietowiążesięetymologicznieisemantycznieznajstarszymi
świadectwamiużyciaokreśleniaDHebrajczycy”(<ibrî),zanimprzyjęłoonowar-
tościetniczne.Listyzel-Amarnapełnesąostrzeżeńwysyłanychprzezkrólów
miastkananejskichobuntowniczychdziałaniachbabiru,cowefekcieprowadzi
dosemantycznegoprzesunięciajegoznaczenia–ztechnicznegookreślenia
Dzbiegowie”stajesięsynonimemDwroga”–skojarzonegozsensempojęcia
Dwyjętyspodprawa”,Dbuntownikprzeciwprawowitejwładzy”.Zdarzałysię
przypadki,wktórychnawetkrólowielubczłonkowieklasypanującejnazywani
bylibabiru,jeżelizostalizmuszenidoopuszczeniaswejpozycjiidoukrywa-
niasię,copotwierdzaponiżającąkonotacjęterminu:DKrólHazorporzucił
swójdomidołączyłdobabiru.Wiedz,królu,otychludziach,tychzdrajcach,
żesprawią,żeziemiakrólewskabędziebabiru!”(LA122,zTyru);DḪabiru
najechaliKhazi,miastokróla,megopana,alewydaliśmyimbitwęipokonali-
śmyich.(Pozostałych)czterdziestubabiruudałosiędoAman-khatpiego(króla
sąsiedniegomiasta),któryprzyjąłocalałychizebrałichwmieście.Wten
sposóbAman-khatpisamstałsiębabiru!Mywiedzieliśmy,żebabiruznajdują
sięuAman-khatpi;moibraciaisynowie,twoisłudzy,wysłaliwozyprzeciw
Aman-khatpiemuinakazalimu:wydajbabiru,zdrajcówkróla,naszegopana,
amyichzapytamy,czyżniezajęliiniespalilimiastkrólewskich!Onzgodził
sięwydaćbabiru,alepotemnocąwziąłichzsobąisamuciekłmiędzybabiru”
(LA228i229,zdolinyBekaawLibanie).
Jednakwiększośćbabirubyłaludźmioniskiejrandzespołecznej,zepchnię-
tyminamarginesbardziejzpowodówekonomicznychniżpolitycznych.Znaj-
dowalionischronieniealbowkrajachościennych(tekstyzNuzi,zXVw.),albo
naobszarachpozostającychnaobrzeżach,gdzieczęstodzielililosnomadów
(Sutejowie),służącwnajemnychwojskachlubutrzymującsięzrozboju
