Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Aktywizacjanieruchomościzabytkowych
33
normprawnych.NatomiastresortGospodarkiKomunalnejodpowiadałza:właściwe
utrzymanieużytkowanychzabytkowychbudynkówmieszkalnych(należącychdo
prywatnychwłaścicieliiRadNarodowych),zabezpieczenieiodbudowęzabytkowych
budynkówmieszkalnychnieużytkowanychwcałościlubczęściowoorazodbudowę
kompletniezniszczonychzabytkowychbudynkówmieszkalnych.
Wdużychośrodkachmiejskichremontyiodbudowatakichnieruchomościpostę-
powaładużoszybciejniżnapozostałymtereniewojewództwa.Dobudynkówzloka-
lizowanychwmieścienieograniczonydostępmiałysłużbykonserwatorskie,które
sprawowałynadzórprzyakcjachodgruzowania,rozbiórekiplanowaniaprzestrzeni
miejskiej.
Wpoczątkowymokresiepowojennymmajątkiponiemieckie,wtymzlokalizowa-
nenaichtereniezabytki,pozadużymiośrodkamimiejskimizarządzanebyłyprzez
trzypodstawowepodmioty:PaństwowyFunduszZiemski(PFZ),władzesowieckie
oraz,wmniejszymstopniu,inneinstytucjepolskie.Zależnościtemożnaprześle-
dzićnapodstawieprzykładowegospisuzpowiatuząbkowickiegozlipca1946r.
55
Na107majątkówponiemieckichw17znajdowałysiępałacelubzamki.Większość
zhistorycznychrezydencji(10)należałodoPFZ(pałacewmajątkach:Strankowa
Dolna,SkorolecI,Matecznik,Łomy,Kobielów,Jasieniec,Jodłówka,dwawStarejWsi,
izamekwKamieńcu),wsześciustacjonowaływojskaradzieckie(pałacewmajątkach:
Rudzienice,Koźmice,Kalina,Kluchowa,SkorolecorazzamekwHenrykowie),atylko
jedenobiekt-twierdzawSrebrnejGórze-należałdopolskiejadministracjilokalnej.
Takdokładnespisywłaścicieliobiektówztegookresubyłyrzadkością.Zazwyczaj
istniałydużetrudnościzezlokalizowaniemzabytkównaterenachpowiatuczygminy
iustaleniemjegowłaścicieli.
Jednymzdziałańdotyczącychzagospodarowaniazabytków,wpisującychsięwhasła
wdrażanej„rewolucjikulturalnej”
,byłoadaptowanieichnacelepubliczne,aszczegól-
nienadomykultury.DlategoUrządWojewódzkiwkońcu1946r.zleciłpowiatowym
referatomkulturyisztukipilneskładanieraportówodnoszącychsiędozabytków
architektonicznych,osobliwościprzyrodyiparków,któremożnabyłoprzeznaczyć
nacelepubliczne.Inicjatywtakich,zakończonychsukcesemirzeczywistymprzysto-
sowaniemnieruchomościdonowychcelów,byłojednakniewiele.Zabytki,jakostare
iniedoinwestowanebudynki,nieodpowiadałyrosnącymstandardomspołeczeństwa,
dlategoniechętniebranojepoduwagęprzytakichinwestycjach.Jednymznielicznych,
ojakichwspominasięwdokumentacharchiwalnych,byłpałacwBrzeguDolnym
(powiatWołów),którymiałsłużyćjakodomkulturydlapracownikówNadodrzańskich
ZakładówPrzemysłuOrganicznego„Rokita”56.
55
MuzeumNarodoweweWrocławiu,KorespondencjaDelegataMKiSozabezpieczeniuzabytków
ruchomych,WykazmajątkówniemieckichbędącychpodzarządemPUZ,ArmiiCzerwonejiinnych
instytucji,sygn.VIII/1,GabinetDokumentacji,b.p.
56
APWr,UWW
,WKiSweWrocławiu,OdbudowapałacuwBrzeguDolnymnadomkultury,sygn.
XVII/109,s.164.
