Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pozafaktycznymiirzeczywistymipowodami,dodatkowoinscenizowałarozle-
głośćdoznawanychopresjiidzielność,zjakąsięimprzeciwstawiała.
Owezabiegimiały,moimzdaniem,znaczeniedlakształtowaniasiędrama-
turgiiZapolskiejwlatach1910-1921.Napoczątku1911rokuplanujenowedwa
utworysceniczne:czynipierwszeprzymiarkidoNerwowejawanturyizamie-
rzaopracować(zdyskontowaniesukcesu)Udalszyciąg”PannyMaliczewskiej.
UWlutymnapisałajedenzeszkicówzcykluPariasipt.Pozanawiasem.Wtymteż
czasiepowstałprawdopodobniescenariuszfilmowyNiebezpiecznykochanek”3.
Wkrótceporzucateprojekty,byopracowaćwformiedramatycznejtematpo-
wieściKobietabezskazy(tekstpowstałprawdopodobniewgrudniu1911roku).
Gorzkąiprowokacyjnąkomedięspotykaodrzucenie.ZapolskawliściedoKor-
nelaMakuszyńskiegosarkastycznieoznajmia,dramatUzpowodu»przypusz-
czalniemogącegonastąpićzgorszenia«jest»wewszystkichsytuacjachwysoce
nieprzyzwoity«”4.BuńczuczniezalecadanieodporuUstarymrozpustnikom
wyuzdanymwżyciu,którzywidząwszędziezgorszenie”idodajeponadto:
UJeżeliniepokażemyimzębów-klechyzjedząnas”5.Siładecyzjipozostawała
jednakżepostroniegalicyjskichkonserwatystów,zakaz,cenzuraokazałysię
skuteczne.Kobietębezskazywystawionowroku1912wWarszawiewTeatrze
Rozmaitości,wKrakowiewTeatrzeBagateladopierow1919roku,aweLwowie
jeszczedwalatapóźniej.WfelietoniePorokumilczenie(zczerwca1913roku)
podsumowałaowodoświadczenieodrzucenia,ważnedlapóźniejszegokształ-
towaniawyborówartystycznych:
Leczwemniepowstałbóliwielkagorycz,niezrozumianomnie
zupełnieiuczynionozhańbieniemejenergiiartystycznej,któraza-
wszedążyładonajszlachetniejszegocelu,azostałaprzedstawiona
przeznaturycynicznejakośrodekpodbudzaniawłaśnietychżena-
turcynicznychdojakichśwrażeńnieczystych-któredezorganizują
izakażają6.
3
J.CzACHOwSKA:GabrielaZapolska…,s.446.
4
5
6
Ibidem,s.527.
G.ZAPOLSKA:Listy.ZebrałaS.LinOwSKA.T.2.Warszawa1970,s.527.
G.ZAPOLSKA:Poroku-milczenie.W:EADEm:Publicystyka.T.2,cz.3,Wrocław1962,s.526.
8