Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
52
Rozdziałi.Stosunkirosyjsko-chińskie1991-1999
Taknaprawdęjednakdopierwszegokontaktutychdwóchpaństw-cywilizacji
doszło,gdyrosyjskakolonizacjaSyberiiiziemnadamurskichdoprowadziłado
konfliktuzChinamimandżurskiejdynastiiQing,którejziemietebyłyojcowizną
173
.
WkolonizacjiziemnadamurskichczołowąrolęodegrałJerofiejChabarow-rosyj-
skakrzyżówkaodkrywcy,kolonizatora,biznesmenaikonkwistadora.Podczasjego
wyprawdoszłodopierwszegostarciainteresówrosyjskichichińskich
174
.Pierwszą
turęwygrałPekin,wysyłającwojska,którezniszczyłyoddziałynastępcyChabarowa,
Stiepanowa,iprzegnałyRosjanzNadamurza.Jednakniezakończyłymigracjirosyj-
skiejnatetereny,prowadzonejterazgłównieprzezindywidualnychposzukiwaczy
przygód,uciekinierówiawanturników,wśródktórychwyróżniłsięPolak-Nice-
forCzernichowski
175
.WmiędzyczasiedochodziłomiędzyMoskwąaPekinemdo
pierwszychnieudanychkontaktówdyplomatycznych.Ichprzyczynąbyłoodmienne
rozumienienaturystosunkówmiędzynarodowych.Zestronychińskiejpolegało
tonawspomnianymjużsinocentrycznymsystemiewaifan,zgórywykluczającym
równośćpomiędzypaństwamiizakładającymnnaturalną”zwierzchnośćChinnad
wszystkimiinnymikrajamiświata.ZkoleiRosjaniepróbowalioprzećrelacjena
europejskiejtradycjirównoprawnościstronistosunkówhoryzontalnychmiędzy
państwami.Towłaśnieztegopowodupierwszyoficjalnyrosyjskiposełnadwór
chiński,Bojkow,poniósłklęskę.Zaodmowęuczynieniagestukoutou(dziewięcio-
krotnepadnięcienatwarzprzedcesarzem)zostałodprawiony.Nachińskimdworze
uznano,żeBojkownnierokujenadzieinaucywilizowaniesię”176.
57lat.Русско-китайскиеотношеииявXVIIв.т.11608-1683,отв.ред.c.Л.Тихвинский,
ред.В.c.Мяасников,Москва1969,c.10-64;В.c.Мяaсников,Договорнымистатьями
утвердили(дипломатическаяисториярусско-китайскойграницыXVII-XXвв.),Хабаровск
1997,c.6-165;T
.Dmochowski,Rosyjsko-chińskiestosunkipolityczne(XVII-XIXw.),Gdańsk
2001,s.100;M.Heller,HistoriaImperiumRosyjskiego,Warszawa2000,s.245.
173В.c.Мяасников,Н.Р
.mепелева,ИмперияЦиниРоссиявXVII-началеXXв.,[w:]
Китайисоседивновоеиновейшеевремя,ред.c.Л.Тихвинский,Москва1982,с.34-89.
174
WyprawyChabarowamająkluczoweznaczeniedladalszychstosunkówrosyjsko-chińskich.
Rosyjscyhistorycyuważają,żeichowocembyłoprzyłączenieKrajuNadamurskiego(Przya-
murza)doRosji,ponieważspowodowałyonepodporządkowanieRosjiiobłożeniejasakiem
miejscowychludóworazzapoczątkowałyadministracjęikolonizacjęrosyjską.DlaChińczyków
zkoleisąoneobcąinwazjąiekspansjąnaterenynależącedocesarstwa.Taknaprawdętereny
tebyłyniczyje,choćPekinuznawałjezaswójobszar.В.c.Мяасников,Н.Р
.mепелева,
op.cit.,c.38;А.l.Воскресенский,op.cit.,c.223,408-410;T.Dmochowski,op.cit.,
s.122.
175
NicefornJaksa”Czernichowskibyłklasycznymprzykłademeuropejskiegodalekowschod-
niegoawanturnika,którytrwalewpisałsiędohistoriistosunkówrosyjsko-chińskich,tworząc
praktyczniewłasneniezależneksięstwowAłbazinie,tolerowanewszakżeprzezPekin.Po
czasiejednakCzernichowskioddałsięwsłużbęcarowiiprzekazałmuAłbazin,cowkrótce
doprowadziłodokonfliktuzChinami.Otejnietuzinkowejpostaci:E.Kajdański,Długicień
WielkiegoMuru.JakPolacyodkrywaliChiny,Warszawa2005,s.218-225;M.Kałuski,Polacy
wChinach,Warszawa2001,s.9.
176
M.Mancall,RussiaandChina.TheirDiplomaticRelationsto1728,Cambridge1972,p.30-36.
