Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Stosunkirosyjsko-chińskiedo1991roku
53
Znaczniebardziejudanebyłyzatorelacjehandlowe.Karawanykupieckie
zRosjiprzywoziłygłówniefutra,awywoziłyzłoto,drogiekamienieiherbatę.
Wrozwijającymsięhandlupoczątkowonieprzeszkadzałanasilającasięrosyjska
obecnośćnaziemiachnadamurskich,główniedlatego,że-jaktwierdziMark
Mancall-dook.1670rokuwPekinienierozróżnianoRosjanodKozaków
177
.Do-
piero,gdydwórmandżurskizorientowałsię,żeKozacytopoddanicara(costało
sięmniejwięcejwtymsamymczasie,wktórymAłbazinCzernichowskiegoprze-
szedłpodpanowaniecarskie),rozwijającesięrelacjehandlowezostałyzerwane,
aprzedłużającasięrosyjskaobecnośćostateczniedoprowadziładozwycięskiej
dlaPekinuwojnywlatach1685-1686r.Zwycięstwochińskieutorowałodrogę
dokompromisu,jakizawartow1689r.wNerczyńsku
178
.Wtraktacieustalono,że
całedorzeczeAmurumapozostaćwrękachmandżurskich,zaśAłbazinmabyć
zniszczonyiopuszczony.Nadamurzeznalazłosięwięcwgranicachmandżurskich
Chin,aprzyRosjipozostałoZabajkaleiziemienadMorzemOchockim179.Wza-
mianzaustępstwoRosjanieuzyskaliprzywilejehandlowe
180
.Traktatnerczyń-
ski,wrazzpóźniejsząmodyfikacjąwKiachcie(1727),zapoczątkowałtzw.nład
nerczyński”-specyficznymodelrelacjirosyjsko-chińskich.Jegoistotapolegała
natym,żeRosjawzamianzakorzyścihandloweposzłanaustępstwo-wbrew
tradycjieuropejskiejuznaławyższośćChinizrzekłasiępretensjidoNadamurza,
alejednocześnieniestałasięczęściąchińskiegosystemutrybutarnego-była
jakbypozasinocentrycznymświatem,choćzperspektywyPekinupodżadnym
pozoremniebyłaChinomrówna(tobyłoniemożliwezsamejistotyideologicz-
nejchińskiejwizjiświata)-równieżdlatego,żeChinybyłypoprostupaństwem
177
WładającyChinamiMandżurowie,mającysporeproblemyzrozróżnieniemnarodowości,
myśleli,żetodwienacje.Niezbytorientującsięwświatowejgeografii,sądzili,żeKozacy-
podbijającyakuratPrzyamurze-tonaródmorski,któregoojcowiznaznajdujesięzaoceanem,
10tys.kmodChin.Dotegorozumowaniaskłaniałichfakt,żeKozacyprzybylinaziemie
chińskiedrogąwodną(rzekami),ergo-musielibyćludemmorskim.Zkoleirosyjskiemisje
docierałydrogąlądową(karawanami),coskłaniałoMandżurówdologicznegowniosku,że
Rosjaniemusząbyćludemkontynentalnym.Ibidem,p.34.
178
Dodaćmożna:wymuszonegokompromisu.Źródłarosyjskiezlubościąpodają,żechińska
delegacjaprzyprowadziłazesobą12tys.żołnierzy,coprzy1400żołnierzachrosyjskichwy-
warłoistotnąpresjętakpsychologiczną,jakifizyczną,przyczyniającsiędoustępstwstrony
rosyjskiej.Русско-китайскиеотношениявXVIIвеке.Материалыидокументы,т.2:1686-
-1691,cост.Н.Ф.lемидова,В.c.Мясников,Москва1972,c.5-54;В.c.Мяасников,
СведениякитайцевоРоссиивXVIIв.,nВопросыистории”1985,№12,c.90-101.
179
Русско-китайскиеотношения1689-1916.oфициалныедокументы,сост.П.E.cкачков,
В.c.Мясников,Москва1958,c.9-11.
180
T
.Dmochowski,Rosyjsko-chińskie…,s.179.HandelzChinamistałsiędlaRosjiniezwykle
opłacalny:zestronyrosyjskiejsprzedawanogłówniefutraiskóry,awmniejszymstopniu
sól.Kupowanogłównietkaniny,awmniejszychilościach:herbatę,porcelanę,fajki,emalię,
lakęorazwszelkierodzajetkanin(szale,adamaszek,brokat,jedwabibawełnę).Pierwotnie
byłtohandelkarawanowy.M.Mancall,op.cit.,p.134-150.
