Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
którebezpośredniopotemnastąpiły,wprowadziłaswój
programwżycie.MurawiewnaLitwiegniótłdzikimi
środkaminietylkopowstanie,alepolskośćcałą,wyrywał
jejkorzenie,niszczącszlachtę,głównąwarstwępolską
wtymkrajuiKościółkatolicki–organizacjęreligii
polskiej.Palenieirównaniezziemiącałychwsipolskich
pozesłaniuwszystkichichmieszkańcównaSybir,
konfiskatymajątkówpolskich,anastępnieprawa
wyjątkowe,niedopuszczająceprzechodzeniaziemiwręce
„osóbpochodzeniapolskiego”,zamykaniekościołów
izakazywszelkichzewnętrznychprzejawówkultu
katolickiegowkraju,zakazwydawaniagazetpolskich
ipolskichprzedstawieńteatralnych,wreszcie
rozmawianiawpublicznychmiejscachpopolsku(nawet
zaprzęganiakoninasposóbpolski)–wszystkotobyło
radykalnymtępieniemsamejpolskościzarównopodczas
powstania,jakprzezdziesiątkilatbezwzględnego
spokoju,któreponimnastąpiły.Tenprogram,
zastosowanyrównieżnaWołyniu,PodoluiUkrainie,miał
naceluzastąpieniewnajkrótszymczasiewtychkrajach
zludnościąlitewską,białolubmałoruskąprzewodniej
warstwypolskiejprzeztakążwarstwęczystorosyjską.
Równoleglezastosowanyzostałprogramrusyfikacjimas
ludowych,nietakjużtrudny,awięcmniejradykalny
wśrodkach,alezatowprowadzanywżycieprzy
skutecznejpomocyCerkwiprawosławnej.Trudniejsze
byłotozadaniewmiejscowościachzludnościąwiejską
polskąoraznaobszarzeetnograficznielitewskim
izarazemkatolickim,gdzieKościółniebyłnarzędziem
rusyfikacji,aletamąprzeciwniej,agdziejęzykojczysty
niemógłbyćuważanyzanarzeczeurzędowe.Tam
