Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
–ciemniejszy–koloryt.„Tajemniceochrany”stałysięjednymzchwytliwszych
tematówtegookresu.Polsko-rosyjskimotywbyłwięcdoskonalerozpoznawalny.
Zdecydowanieubarwiałteżubogąwanegdotycznezdarzeniaisensacyjnefakty,
nudnawąwgruncierzeczybiografiękompozytora.
Jaknależałooczekiwać,Veidtzagrałgoprzekonująco.„Swązrównoważoną,
głębokąiekspresyjnągrą–pisano–przydałtemuwyjątkowemu,namiętne-
muihipochondrycznemucharakterowiwzruszającegoczłowieczeństwa”15.
Wbogatymdorobkutegoaktorskiegogeniusza,muzycypojawialisiępóźniej
kilkakrotnie.Wtymsamymrokuzagrałnaprzykładskrzypka-homoseksualistę
w„uświadamiającej”melodramieRichardaOswaldaAndersalsdieandere(Opo-
wieściniesamowite,D1919)16.Wroku1923wcieliłsięwNicoloPaganiniego
wfilmowejbiografiitegokompozytora(Paganini,reż.HeinzGoldberg),arok
późniejgrałoszalałegopianistęwznakomitymthrillerzeRobertaWienegoOrlacs
Hände(RęceOrlaka,D1924).
SandbyłagranaprzezErnęDenerę,artystkęberlińskiejopery,któraporazpierwszy
wystąpiłanaekranie.Zagrałanieźle,bogatooperującśrodkamiaktorskimi,choć
dostrzeganoteżwjejgeścieśladyteatralnejpozy.PrzedGertrudeWelckerwroli
Radkowskiejpostawionozadaniebardziejzłożone:oddaćsprzecznośćkobiecej
natury,którakażejejdurzyćsięwChopinie,wplątującgojednocześniewpolityczną
intrygę.Jeśliwierzyćrecenzentom,znakomiciesobieztymporadziła,przedstawia-
jącswojąbohaterkęw„eleganckiej,światowejmasce”17.Modelemgranejprzeznią
postacimiałabyć,zdajesię,KonstancjaGładkowska,śpiewaczkaipierwszamiłość
Fryderyka.Wrzeczywistościrzeczpotoczyłasięoczywiścieinaczejniżwfilmie.
Konstancjaniebyłapodłąintrygantką,aChopinosiadłwParyżunajzupełniej
dobrowolnie.To,jakskonstruowanotępostać,wydajesięszczególnieistotne.To
kochającaidumnaarystokratka.Niemniejwplątanajużwpolitykę.Wszakżeod
jakiegośczasupolitykatowarzyszyłajużpolskimkobietom.
Zarównoodtwórcaroligłównej,jakireżyserfilmudopierorozpoczynaliswe
świetnekariery,choćstaliniemaluszczytuswychartystycznychmożliwości.
Obajmieliwkrótcestworzyćarcydzieła,którezapewniłyimtrwałemiejsce
whistoriikina:Veidt–somnambulicznegoCesare’awDasCabinetdesDr.Ca-
ligari(GabinetDoktoraCaligariego,D1919–1920,reż.RobertWiene),aBoese
–Golema(DerGolem,wieerindieWeltkam,D1920,reż.PaulWegener).Mimo
tofilmoChopinieniezapisałsięzłotymizgłoskamiwbiografiachobuartystów.
Dlaczego?Pytanietymciekawsze,żeówcześnikrytycykomplementowalipracę
reżysera.Ciepłowyrażalisięnaprzykładomistrzowskozainscenizowanejsce-
nieżydowskiegowesela.Dostrzegaliteżjego„widocznywpływnaprowadzenie
aktorówiniezwykłe,artystycznespojrzenienaplastykękadru”18.
15
16
Ibidem.
Nawiasemmówiąc,najczarniejszą
postaciąwtymfilmiebyłszanta-
żystanoszącyswojskobrzmiące
17
nazwiskoBollek.
„DerFilm”(Berlin)1919,nr2,
18
s.40.
„DerKinematograph”(Düssel-
19
dorf)1919,nr627.
LyaMara,właśc.AleksandraGu-
dowicz(ur.1897),początkowo
występujepodpseudonimemMia
MiarawfilmachAleksandraHer-
tza;wroku1917sprowadzona
doNiemiecprzezDanny’egoKa-
denadebiutujewjegofilmieBall-
zauber(D1917);następniepoślu-
biaF.Zelnikaiodnosidużysukces
jakoaktorkawfilmachmęża;na-
dejściedźwiękuwkiniekładzie
kresjejkarierze;odroku1932
wLondynie;zmarławSzwajca-
riiporoku1950.
20„DieFilmwoche”(Berlin)1926,
nr50,s.1193.
21„KinodlaWszystkich”(Warszawa)
1927,nr40,s.18.
NieMykraJ....................................................................26
