Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dorzeczywistegopostępowanialudzilubteżdoświataliterackiejfikcji,
wniosekzawszebędziepodobny–niemalodzaraniadziejówistniejątakie
przypadkinieposłuszeństwawobecprawa,którychocenanigdyniebyła
prostaanitymbardziejjednoznaczna.Potrzebnajestzatemjakaśogólna
teoriapozwalającawmiarępoprawnieoceniaćzachowaniatych,którzy
łamiąprawo,niekierującsięwłasnyminteresem.
Potrzebazainteresowaniasiętymzagadnieniemniewynikatylko
znaturalnegodążeniadoosiągnięciaaksjologicznego
consensusomnium
wtymzakresie.Ważniejszewydająsięnegatywneskutkizaniechania,
ponieważbrakwiarygodnychrozstrzygnięćcodowłaściwychkryteriów
ocenytegotypuczynówmożeobiektywnieprowadzićdosytuacji,wktórej
albobędziemykaraćniewinnychludzi,albobędziemydarzyćszczególnym
poważaniempewnągrupęprzestępczychzachowań.Niebezznaczenia
jestrównieżito,żekażdeprzyjęterozwiązanie,któreodnosisiędosłusz-
nościbądźniesłusznościaktównieposłuszeństwawobecprawa,wspo-
sóbkoniecznyzakładarównieżustaleniegranicswobódobywatelskich,
kryteriówprawomocnościdecyzjiwładzyustawodawczej,wykonawczej,
anawetsądowniczej,atakże–cojestbyćmożerzecząnajważniejszą
–wyznaczenienieprzekraczalnejgranicy,doktórejmożeodnosićsię
społecznaaprobatadlareguływiększościwsystemiedemokratycznym.
Każdametodologiczniepoprawnateorianieposłuszeństwawobecprawa
ustalazatemrównieżfundamentalnerelacjezachodzącemiędzyposzcze-
gólnymiczłonkamiwspólnotyorazmiędzywspólnotąawładzą.
Znanedotychczasteorienieposłuszeństwawobecprawauznająakt
nieposłuszeństwazaszczególnyrodzajsprzeciwubądźprotestu.Zgodnie
zpowszechniepanującąnatentematopinią,wyrażaonpostawęniezgody
wobecczegoś,cogenerującróżnicęstanowiskbądźzachowań,możebyć
uznawaneztegopowoduzapoważnyproblemspołeczny.Nienależy
jednakzbytnioulegaćpsychologicznejwymowiezawartegoniewątpliwie
wtejopiniiprzekonania,iżnieposłuszeństwomożnadefiniowaćwsposób
właściwyjedyniewkategoriachpostawlubzachowańskierowanychprze-
ciwkokomuślubczemuś.Przypisywaniezbytdużegoznaczeniatakiemu
rozumieniunieposłuszeństwakończysięzazwyczajwnioskiem,żekażdy
rodzajsprzeciwuwobecprawabyłbyzjawiskiemwyłącznienegatywnym,
ajegozasadniczymelementemskładowymbyłobypoczucieniezadowo-
leniaoponentów.Teoriaopartanatakrozumianymnieposłuszeństwie
10
