Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
respektującjegorelacjizinnymizdarzeniami.Bógniewybiera
różnychzdarzeńoddzielnie,lecznajlepsząkonfiguracjęzdarzeń,
tworzącądanywszechświat,spośródinnychmożliwychkonfiguracji,
czyliinnychwszechświatów.Gdybynaprzykład3czerwca1710
rokuLeibniznałożyłczarneskarpetyanieszare,jaktozrobiłtego
ranka,tobyłbytojużinnywszechświatniżobecny.Ponieważ
wszystkiezdarzeniasązesobąpowiązane,wybórczarnychskarpetek
spowodowałbyodpowiednieprzetasowaniainnychzdarzeńwtym
hipotetycznymwszechświecie.Bógwybrałdorealizacjiten
wszechświat,wktórymżyjemy,anieinny,ponieważjest
onnajlepszymspośródwszystkichmożliwychwszechświatów[9].
Porazpierwszyspotykamysiętuzideąwielu(anawet
nieskończeniewielu)wszechświatów.Mówiącowszechświecie
najlepszymzmożliwych,Leibnizmanamyślinietylkodobro
wsensiemoralnym(choćproblemistnieniazłabyłdlaniego
głównymmotywempodjęciategotematu),leczrównieżinne
pozytywnejegocechy.Leibnizpisze:„Możnapowiedzieć,żegdy
tylkoBógpostanawiacośstworzyć,następujewalkapomiędzy
wszystkimimożliwościami,ponieważwszystkiedomagająsię
istnienia,auzyskująjete,którewpołączeniudająnajwiększą
rzeczywistość,największądoskonałośćinajwiększą
zrozumiałość”[10].Awięcsamoistnieniejestdobrem.Zdaniem
Leibniza,tewszechświaty,które„zawierająwięcejistnienia”,mają
większeszansewkolejcedozaistnienia.
OtojakLeibnizobrazowoopisujesamprocesBożego
rozwiązywania„rachunkuoptimum”:„MądrośćBożaniepoprzestaje
natym,żeobejmujewszystkiemożliwości,leczprzenikaje,
porównuje,kładzienaprzeciwnychszalachwagi,abyocenićich
stopniedoskonałości,mocnąisłabą,dobrąizłąstronę.Wychodzi
nawetpozaskończonepołączenia,tworzącnieskończonąilość
wszystkichmożliwychciągówwszechświata,zktórychkażdy
zawieranieskończonąilośćstworzeń.WtensposóbBożamądrość
przydzielawszystkiemożliwości,którejużosobnoobejrzała,
doświatowychsystemów,któreznówzesobąporównuje,
arezultatemwszystkichporównańirozmyślańjestwybór
