Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
I.Konstytucyjnegwarancjeprawadosąduiprawadoobrony
dosądu,jakiprawadoobrony,jestzasadajawnościprowadzonegopostępowania.
Przyczymjawnośćoznaczatakjawnośćzewnętrznądlaosóbtrzecich,tj.publiczności,
orazprzedstawicielimediów,aletakżejawnośćwewnętrznądlastronpostępowania,
poprzezdopuszczeniestrondopostępowania12.Jawnośćrozprawymożezostaćwyłą-
czonatylkozuwaginaprzesłankiodnoszącesiędobezpieczeństwapaństwa,porząd-
kupublicznego,moralności,aletakżeżyciaprywatnegoczyinnegoważnegointeresu
prywatnego.Wyrokogłaszanyjestjednakzawszepublicznie(art.45ust.2Konstytucji
RP),nawetgdyprzebiegpostępowaniaodbywałsięwsposóbniejawny.Ustawanie
możezamykaćprawadodrogisądowejdochodzenianaruszonychprawiwolności
(art.77ust.2KonstytucjiRP).Tymsamymkażdaosobafizycznaczyprawnamapra-
wodostępudosądu,wceluochronyswoichinteresów–prawiwolności13.Podmiot
wstępującynadrogęsądowąmusimiećzagwarantowaneprawowyrażeniaswoich
racji,asądmaobowiązekjerozważyć14.Prawodosądutotakżerealnamożliwość
prowadzeniasprawynawetwprzypadkubrakuwystarczającychśrodkównajejpro-
wadzeniepostronieobywatelajakoosobyfizycznejczyteżosobyprawnej.Gwarancje
owegoprawaspełniawtymprzypadkutzw.prawoubogich,czyliprawodopomocy
prawnejzurzędu.Zazwyczajprzybieraonopostaćzwolnieniadanegopodmiotuod
koniecznościponiesieniakosztówpostępowanialub/iwyznaczeniaprofesjonalnego
prawnikazurzędu.
Wmyślart.10ust.2KonstytucjiRPwładzesądownicząwPolscesprawująsądy
itrybunały.Funkcjąsądówjestsprawowaniewymiarusprawiedliwości.Dlaprzy-
pomnieniawskazaćwtymmiejscunależy,iżwymiarsprawiedliwościsprawują:Sąd
Najwyższy,sądypowszechne,sądyadministracyjneorazsądywojskowe(art.175ust.1
KonstytucjiRP).Postępowaniesądowejestconajmniejdwuinstancyjne(art.176ust.1
KonstytucjiRP),akażdazestronmaprawodozaskarżeniaorzeczeńidecyzjiwyda-
nychwpierwszejinstancji.Wyjątkiodtejzasadyoraztrybzaskarżaniaokreślaustawa
(art.78KonstytucjiRP).Każdy,czyjekonstytucyjnewolnościlubprawazostałyna-
ruszone,maprawo,nazasadachokreślonychwustawie,wnieśćskargędoTrybunału
Konstytucyjnego,wsprawiezgodnościzkonstytucjąustawylubinnegoaktunorma-
tywnego,napodstawiektóregosądluborganadministracjipublicznejorzekłostatecz-
nieojegowolnościachlubprawachalboojegoobowiązkachokreślonychwKonsty-
tucji(art.79ust.1KonstytucjiRP).Ustawaniemożenikomuzamykaćdrogisądowej
dochodzenianaruszonychwolnościlubpraw(art.77ust.2KonstytucjiRP).
Postępowaniekarnejakonajistotniejszezpunktuwidzeniagwarancjiprawado
obrony,zgodniezart.175ust.1KonstytucjiRPtoczysięprzedsądamipowszechny-
miorazprzedSądemNajwyższymjakorealizacjazasadysądowegowymiaruspra-
wiedliwościsprawowanegoprzezniezawisłysąd15.Przyczymsprawowaniewymiaru
12Por.wyrokTKz11.06.2002r.,SK5/02,OTK-A2002,nr4,poz.41.
13Zob.B.Banaszak,Konstytucja…,Warszawa2012,s.285in.
14Por.wyrokTKz11.09.2007r.,sygn.P11/2007,OTKZU2007,nr8A,poz.97.
15Równieżwedługprocedurykarnejtoczysiępostępowanieprzedsądamiwojskowymi,przy
czymniejesttotematemniniejszegoopracowania.PonadtoregulacjeKPKmająodpowiednieza-
stosowaniewinnychpostępowaniachuregulowanychwodrębnychustawach,jaknp.wustawie
