Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Rozdział1
nicowaniestopniahierarchicznejzależnościmiędzysędziamimożna
dostrzecrównieżpomiędzypaństwami,wktórychpanujesystem
prawastanowionegoikrajamicommonlaw.Wtychpierwszych(szcze-
gólniewłacińskiejczęściEuropy)zakrespodporządkowaniasędziego
niższegostopniajestdużowiększyniżwtychdrugich,gdziemłodsi
sędziowiesąbardziejniezależniiichkarieraniezależywtakdużym
stopniuodrelacjizsędziamiwyższychinstancji
10
.
Podstawowymsposobemwpływaniawładzysądowniczejnainne
władzejestuprawnieniedokontrolizgodnościichdziałań,wtym
przedewszystkimtworzonegoprzeznieprawazkonstytucją.Wzależ-
nościodprzyjętegomodelupodziałuwładzyorazkontrolikonstytu-
cyjnościprawa,funkcjętęmogąsprawowaćnieomalwszystkiesądy
powszechnewrazzsądemnaczelnymwichhierarchii(sądemnaj-
wyższym)lubtylkojedenspecjalniewyodrębnionysądkonstytucyjny.
Wskazanemodelekontroliokreślasięjakoodpowiednioorozpro-
szony(zdekoncentrowany)lubskoncentrowany.Tenpierwszywystę-
pujem.in.wStanachZjednoczonych,awEuropiewkrajachskandy-
nawskich.DrugijestnajpowszechniejszywEuropiekontynentalnej.
Występujem.in.wPolsce.Istniejątakżeróżnewersjemodelimie-
szanych,polegającychnatym,żekontrolękonstytucyjnościprawa
sprawujązarównosądypowszechne,jakisądkonstytucyjny,popu-
larneszczególniewAmeryceŁacińskiej,awEuropieobecnewGre-
cjiiPortugalii.WWielkiejBrytaniiiwNiderlandachniewystępuje
klasycznierozumianasądowakontrolakonstytucyjnościprawa
11
.
WSzwajcariikontroliSąduFederalnegowLozanniepodlegazgod-
nośćzkonstytucjąfederalnąprawakantonalnego,alejużnieprawa
federalnego
12
.
10
D.Smilov,TheJudiciary:theLeastDangerousBranch?…,s.861.
11
Zob.A.Bień-Kacała,KontrolakonstytucyjnościprawawHolandii:mitczyrzeczy-
wistość?,HPaństwoiPrawo”2019,nr12.
12
A.Kustra,Kelsenowskimodelkontrolikonstytucyjnościprawaaintegracjaeuropej-
ska.Studiumwpływu,Toruń2015,s.17–18.K.Łokucijewski,Kontrolakonstytucyj-
nościprawa.Standardwpaństwachdemokratycznych,HAnalizyCentrumStosunków
Międzynarodowych”2016,nr2,s.3–9.
