Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Specyfikawładzysądowniczejwróżnychwersjachpodziałuwładzy
17
Przyznanieorganomwładzysądowniczejuprawnieńdodecydo-
waniaozgodnościzkonstytucjąaktówinnychwładzmożeprowadzić
doreakcji,atakżeretorsjizichstrony,oczymjużczęściowowspo-
mniano.Wolapogodzeniauprawnieńkontrolnychwładzysądowniczej
zmodelemustrojowym,wtymzokreślonąwersjąpodziałuwładzy,
skutkujewyznaczeniemgranicskutecznościdecyzjisądówpodej-
mowanychwramachkontrolilegalnościdziałaniainnychwładzlub
przyjmowaniemrozwiązańrównoważącychpozycjękontrolowanych
władz.Wprzypadkurozdziału(separacji)władztypowegodlaame-
rykańskiego,tzw.prezydenckiegosystemurządów,skutkiemuznania
przepisuzaniekonstytucyjny,nawetprzezsądnajwyższy,jestjedynie
jegoniezastosowaniewkonkretnejsprawie,alenigdyuchylenie,które
uznajesięzazbytdalekoidącąingerencjęwdziałalnośćidomenę
władzyustawodawczej.Wskoncentrowanymmodelukontroli,spo-
tykanymwustrojachopartychnazasadziepodziałuirównoważe-
niawładz,rezultatemwykryciaiustalenianiekonstytucyjnościprze-
pisuprzezcentralnysąd(trybunał)konstytucyjnyjestjegouchylenie,
awręcztakakonieczność.Wzmocnieniempozycjilegislatywynajbar-
dziejnarażonejnaingerencjęwładzysądowniczejwjejdziałalność
prawodawcząjestwzględnieswobodnamożliwośćzastępowaniauchy-
lonychprzepisównowymi,awradykalnejpostaci–możliwośćzmiany
konstytucjiwceluodpowiedniejmodyfikacjiwzorcasądowejkontroli
(określanejczasamimianemzmianyrestytucyjnej,awięcpolegają-
cejnapowrociedotychpodstawowychzasadkonstytucyjnych,które
zczasemzostałyzapomnianelubzmienione
13
).Doskrajnychprzykła-
dówograniczaniatejswoistejkonkurencjiwładzysądowniczejiusta-
wodawczejnależyzjednejstronyznanazhistoriiustrojupolskiego,
aobowiązującajeszczepodrządamiobecnejkonstytucji(do1999r.),
instytucjazatwierdzaniaprzezSejmwyrokówTrybunałuKonstytucyj-
negooniezgodnościustawyzkonstytucją(zmożliwościąjegonieza-
13
R.A.Goldwin,A.Kaufman,Constitutionmakersonconstitutionmaking:theexpe-
rienceofeightnations,Washington1988,s.446.Wpolskiejliteraturzetęodmianę
zmianyupowszechniłoB.Banaszak(zob.Porównawczeprawokonstytucyjnewspół-
czesnychpaństwdemokratycznych,Warszawa2004,s.88–89).
