Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
(Nie)zapomnianyczararcydzieł…
Toproblemoszerszymzasięgu.Mickiewiczniejestautoremwtrętuonpu-
chumarnym”wDziadówczęściIV,zrazunapisałwerswbrzmieniu:nKobieto,
boskidiable,dziwacznaistoto”
,aprzecieżwszyscyznamyostateczną,wydru-
kowanąwersję:nKobieto!Puchumarny!Tywietrznaistoto!”
.ToJanCzeczot,
jedenznajbliższychprzyjaciółpoety,zasugerowałzastąpienieniecenzuralnego
wówczasnboskiegodiabła”kojarzonymodtądnierozłączniezMickiewiczem
iponiekądzjegopewnymantyfeminizmem(niecowyraźniejszymporozstaniu
sięzMarylą)npuchemmarnym”;poetaprzyjąłsugestięprzyjaciela,choćczynił
toraczejrzadko,ibardzodobrzenatymwyszedł.Wycofaniendziwacznejistoty”
izastąpieniejejprzezoileżbardziejpoetyczną,lekkąizwiewną(nadtozaśnie-
stałą!)nwietrznąistotą”jestjużichdokonaniemwspólnym-Czeczotwymyślił,
aMickiewiczzmianęzaakceptował13,conieoznaczaprzecież,żeCzeczotstał
sięwspółautoremDziadówczęściIV.
Wartorównieżporuszyćkwestiędośćistotną,naktórąwypadniezwrócić
baczniejsząuwagęwkolejnymrozdzialetejksiążki,mianowicietego,żeprzy-
wołanaprzezOrlińskiegojakoniegdysiejszepierwszezdanieRękopisufraza:
nHrabiaOlavidezjeszczeniebyłsprowadziłosadnikówdogórSierraMorena”
-townowszymprzekładzieiopracowaniuzaledwiejednapiątapierwszego
zdania(izarazempierwszegopełnegoakapitu),którejesttakskomplikowane,
aponadtobilingwistyczne,żezpewnościąnienadajesiędosensacyjnychroz-
ważańwgazeciecodziennejwpostacicytowanej,jużlepiejstreścićjegosens
wkomentarzu:
HrabiaOlavidèzniesprowadziłjeszczeobcychosadnikówdoSierra
Moreny;owostromepasmogór,oddzielająceAndaluzjęodLaManchy,
zamieszkiwaliwówczasprzemytnicy,zbójcyinieliczniCyganie,którzy
krążylipookolicy,pożerajączabijanychpodróżnych,istądhiszpańskie
przysłowie:LasGitanasdeSierraMorenaquierencarnedehombres14.
Orlińskiegozachwyciłpierwszysegmentpierwszegozdaniadawnego
tłumaczeniaRękopisuznalezionegowSaragossie.Niestety,pominąłrówno-
cześnie(czyzpremedytacją?)kontekstarcydziełaCervantesa.Toniekoniec
problemów;wprzekładzieChojeckiegoiopracowaniuKukulskiegoobecne
13SzerzejotymwszkicuM.Piechota:WspółredaktorzypismMickiewiczawokresie
wileńsko-kowieńskim.Rekonesans.W:Dziełoliterackieiksiążkawkulturze.Studiaiszkice
ofiarowaneProfesorRenardzieOcieczekwczterdziestoleciepracynaukowejidydaktycznej.
Katowice2002,s.614-615.
14J.Potocki:RękopisznalezionywSaragossie…,2015,s.34.nHiszpańskieprzysłowie”
wobjaśnieniuprzyjmujepostać:n«CyganiezSierraMorenalubiąludzkiemięso»alboteż:
«CyganiezSierraMorenalubiąludzkieciała»”(tamże,s.34).
