Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MirosławaMichalska-Suchanek
InstytutLiteraturoznawstwa
UniwersytetŚląski
ORCID0000-0001-5262-0816
„Zamkniętyświatsamobójstwa”–
opowiadanieFiodoraDostojewskiego
Potulna
WdrugiejpołowieXIXwiekuobserwujesięwRosjigwałtownywzrostliczby
samobójstw.Wlatach60.i70.zjawiskotoeskalowałodowymiaruepidemii
(Лаврин2009:44),samFiodorDostojewskiwspominałonepidemicznejsamozagła-
dzie,rozwijającejsięwśródinteligencji”(Dostojewski1982:351).Falesamobójstw
jużwcześniejprzetoczyłysięprzezEuropę,przedewszystkimFrancjęiNiemcy-
główniejakoefektromantycznychnamiętnościiegzaltacji-inieucichływraz
zodejściemepokiromantyzmu,przeciwnie-zakorzeniłysięnadługielata.nSamo-
bójstwonasączyłoeuropejskąkulturęniczymnieusuwalnybarwnik”(Alvarez2011:
247)-punktujetamteczasyAlAlvarez.Śmierćdobrowolnastawałasięczymś
powszednim,zamieniającwcześniejszy,opartynatomistycznymświatopoglądzie,
restrykcyjnystosunekdosamobójstwanaogólnoeuropejskątolerancję.
WMłodzikuDostojewskiegotytułowybohaterpowiada:
Gdybymjamiałrewolwer,tobymgopodkluczchował.Bowiepan,todalibógpokusa!
Wepidemięsamobójstwoczywiścieniewierzę,alejaktotaksterczyprzedoczyma,
to-doprawdy-sąminuty,żemogłobyskusić(Dostojewski1956:82).
OpokusieużyciabronileżącejwzasięgurękiDostojewskipiszerównież
wPotulnej:
Zapewnewielesamobójstwizabójstwdokonałosiętylkodlatego,żerewolwerznalazł
sięjużwrękach.Wtymteżjestotchłań,wtymteżjestpochyłość45stopni,naktórej
sięniesposóbutrzymać,icośnaskorciprzemożnie,bynacisnąćspust(Dostojewski
1988b:97-98).
DziewiętnastowiecznaRosjanoswoiła”samobójstwo,któretraktowanojakouni-
wersalneantidotumnawszystkieproblemy-odcodziennychpometafizyczne.
