Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„CZY
​
TAĆJESTTODOGŁĘ
​
BIAĆ
WYRA
​
ŻE
NIA…”6
​
TOMASZKOR​PYSZ
I
WjednymzlistówdoJanaKoźmianaz1852rokuCyprianNorwidzastrzegał:
„[…]janiemistrz-słowa,alesługa-słowa”(PWszVIII,186).Mimotej
autocharakterystykiwspółcześniczytelnicyibadaczebezdyskusyjnieuznają
gozaprawdziwego„mistrza-słowa”:wybitnegopoetę,prozaika,dramatopisarza,
autoragłębokichrozważańfilozoficznych,estetycznych,teologicznych,
socjologicznych,historycznychitp.,aleteżniezwykleciekawychlistów.Należy
wtymmiejscupodkreślić,żebyłontakżeinteresującymartystąplastykiem
iwniektórychokresachżyciaidentyfikowałsięwłaśniejakomalarzczy
rysownik,aniepoetaczypisarz.Wpolemicznejnotcebiograficznej
opublikowanejw1868rokuw„DziennikuPoznańskim”takpisałosobie:
„CyprianNorwidrobidziśswojeutworyakwafortą– jutrojemożerobićpęzlem,
apojutrzedłutem,jakmedalionś.p.Krasińskiego.Jestrzeźbiarzem,malarzem,
sztycharzemswoichdzieł…tosięnazywałoprzezsześćsetlatinazywasię:być
sztuk​mi​strzem”(PWszVI,606)7.
TwórczośćartystycznaNorwida– „poetyisztukmistrza”,jakpisałosobie
wjednymzlistów(zob.PWszIX,13)8– jegomyśl,światwartościorazpostawa
życiowastanowiądziśistotnypunktodniesieniadlawielupisarzyipoetów,aleteż
filozofówiteologów,ajegodziełojestbardzosilnieiróżnorakoobecne
wkulturzepolskiejXXipoczątkuXXIwieku.Couderzające,dotyczytozarówno
kulturywysokiej,jakipopularnej– choćwtymprzypadkuobecnośćautora
Quidamazwyklemacharakterpowierzchowny,uproszczonyizredukowanajest
doczarnejlegendy.BernadettaKuczera-Chachulskawszkicupodznaczącym
tytułemStulecieNorwidapodkreślaprzytym,żepoeta„[…]stajesiępatronem
(źródłempostawimyśli)różnorodnych,częstobiegunowoodmiennychorientacji
antropologicznych,atakżeróżniącychsięodsiebiepropozycjiliterackich
iartystycznych”9.Kolejnepokolenia„późnychwnuków”nanowomierząsię
zdziedzictwempoetyipodejmująlekturęjegoutworówartystycznych,rozpraw
ilistów.
SamNorwidrównież– pozatym,żebyłgenialnymtwórcąsłowa(inietylko
słowa)10– przezcałeżyciepozostawałzachłannym,azarazemuważnym
ikrytycznymczytelnikiem.Wwielutekstach(zarównoartystycznych,jak
idyskursywnych,wtymzwłaszczawobfitejkorespondencji)znaleźćmożna