Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
KrystynaRomaniszyn
zaawansowanejtechnologiiinarzuconejorganizacjipracy6,adopieroczas
wolnydajeswobodęimożliwościsamospełnienia,przedewszystkimzapo-
średnictwemkonsumpcji.Wkażdymztychdwóchnczasów”działaniapod-
porządkowanesąteżodmiennymiprzeczącymsobiewartościom:wczasie
pracysamoograniczeniuidyscyplinie,awczasiewolnymmaterialistycznemu
hedonizmowi.DanielBell(1987)nazwałtozjawiskokulturowymisprzecz-
nościamikapitalizmu.
Wskazaneprzemianywkulturzesymbolicznejspołeczeństwaprowadzi-
łydalejdostopniowegouwiąduczyteżerozjikapitalistycznegoetosupracy
inarodzinnowegohedonistycznegoetosukonsumpcji(Romaniszyn2007:
96).Tenpierwszyuczył,żepracaikonsumowanietodwieczynnościdopeł-
niającesięwtakisposób,żekonsumowaniejestkorzystaniemzrezultatów
własnejpracyinagrodązanią,wykluczałteżakceptacjędlakonsumowania
napoczetprzyszłejpracyiprzyszłychzarobków.Powstałyetoskonsumpcji,
któregopodstawowąwartośćstanowimaterialistycznyhedonizm,anulujeza-
sadę,żekonsumpcjajestgodziwymzwieńczeniempracy,iustanawiaprymat
konsumpcjinadpracą:
Uznanieprymatukonsumpcjisprawia,żewysiłekpracymasenstylkowtedy,gdy
pozwalazrealizowaćdążeniakonsumpcyjne.Ztegopowodupracaliczysięwyłącz-
niezewzględunawynagrodzenieizainteresowaniebudziwyłączniepracawyna-
gradzanawsposóbpozwalającyrealizowaćkonsumpcyjneaspiracjeizamierzenia
(Romaniszyn2007:151).
Kapitalistycznyetospracybyłjednocześnieetosemkonsumowaniapod-
porządkowanegopracyiwynikającegozniejwwyżejopisanysposób.Hedo-
nistycznyetoskonsumpcji,stawiająckonsumpcjęprzediponadpracą,depre-
cjonujetęostatniąiskłaniadojejinstrumentalnegotraktowania.Pracastaje
sięśrodkiemdorealizowaniacelu,którymjestkonsumowanie.Hedonistyczny
etoskonsumowaniarównieżłączykonsumpcjęipracę,leczwodwrotnymupo-
rządkowaniu.Whedonistycznymetosiekonsumpcjiwartościhedonistycznesą
iwartościami-celami,iwartościami-normamiokreślającymiwłaściwysposób
postępowaniaprowadzącegodorealizacjiuznanychcelówkonsumpcyjnych.
Opisaneprzemianyetosowe,postępującstopniowowspołeczeństwieamery-
kańskim,wpierwobjęłybogacącąsięamerykańskąklasęśrednią(Bell1987).
Zczasem,ściślej:poIIwojnieświatowej,przemianyteobjęłycałezamożne
społeczeństwapoobydwustronachAtlantyku.Promotoramihedonistyczne-
goetosukonsumpcjistalisięspecjaliściodreklamyimarketingu,którzyod
6Dopieroodniedawnawniektórychzakładachstosujesięnowezasadyorganizacjipro-
dukcjistwarzającepracownikomsporymarginesswobodywsposobierealizacjipowierzonego
imzadania.
