Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wprowadzenie
ściwyboruikonsumowaniadóbr,jednocześniemocąuruchomionychmecha-
nizmównieprowadzidouprzedmiotowieniajednostekiichzniewoleniaprzez
konsumpcjęoraznaczymowozniewoleniemapolegać.Pytanieozniewole-
nie,zadanewperspektywiewyznaczonejprzezvonHayeka,wymagadopeł-
nienia-jestnimpytanieowolnośćwspołeczeństwiekonsumpcyjnym.Uza-
raniategospołeczeństwa,czylinzpoczątkiemdwudziestegowiekuwświecie
zachodnimrobotnikuzyskałtakistopieńmaterialnegokomfortu,bezpieczeń-
stwainiezależnościosobistej,którystolatwcześniejwydawałsięnieomalnie-
prawdopodobny”(vonHayek1996:25).Jakzauważaautor,niebyłotodziełem
przypadkuwcywilizacji,któraodczasówrenesansunbyłaprzedewszystkim
cywilizacjąindywidualistyczną”
,acechamiowegoindywidualizmu3nsą:szacu-
nekdlaposzczególnegoczłowiekajakoczłowieka[...],uznaniejegopoglądów
izamiłowańzanajważniejszewsferzeosobistej[...]orazprzekonanie,żejest
godnympożądaniarozwijanieprzezczłowiekaswychindywidualnychzdol-
nościiupodobań”(vonHayek1996:22-23).nWiekdziewiętnastydodałdo
indywidualizmupoprzedniegookresujedynieto,żeuświadomiłwszystkim
klasomspołecznymichwolność,rozwijałnieprzerwanieisystematycznieto,
cowzrosłowsposóbnieregularnyiprzypadkowy”(vonHayek1996:25).War-
tosięzastanowić,cospołeczeństwokonsumpcyjneczyniztakpojmowanym
indywidualizmemiwolnościądostępnądlaszerokichmas,uzyskanądzięki
bezpieczeństwumaterialnemuorazbezpieczeństwuiniezależnościosobistej.
Taksformułowanyproblemma,wzamyśle,prowokowaćdyskusjęnadsensem
izakresemwolnościijejograniczeniamiwspołeczeństwiekonsumpcyjnym.
Jakopierwsiwzięliwniejudziałautorzykolejnychrozdziałów,mający,zgodnie
zzałożeniempodjętejwspółpracynaukowej,swobodęwyboruanalizowanego
problemuirodzajustawianychtez.Przyjmującwskazanąopozycję:emancy-
pacjaversuszniewoleniezapunktodniesienia,wkolejnychrozdziałachsta-
ramysięwskazaćpraktycznysensowegomodelowegobinarnegozestawienia,
wodwołaniudosocjologicznychteoriiiwybranychzjawisk.Zadajemysobie
pytanieomożliwości,jakiedajekulturakonsumpcyjna,czylioowąmodelo-
wąemancypację,orazozagrożeniainstrumentalizacjąiuprzedmiotowieniem
jednostkiwspołeczeństwiekonsumpcyjnym,awięcojejzniewolenie.Zróż-
nychpunktówwidzeniaiprzezpryzmatróżnychproblemówpoddajemyana-
lizieparadoks,októrymwinnymmiejscupisałam,wskazując,żekonsumpcjo-
nizmtraktowanyjakowyróżnikspołeczeństwkonsumpcyjnychniichkultury
stałsięprzedmiotemzawziętejkrytyki,gdynależałobyraczejoczekiwać,że
3Powstałegozelementówwniesionychprzezchrześcijaństwoifilozofięantyku,wpełni
rozwiniętegowokresieodrodzeniaiodtądwzrastającego,rozprzestrzeniającegosięitworzące-
gonto,coznamyjakocywilizacjęZachodu”(vonHayek1996:22).
