Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OkrespreklasycznywMezoameryce(2500p.n.e.-200n.e.)
51
unifikacja,gdyżwspomnianeośrodkipanowałynadróżnymipodporządko-
wanymiimosadamiitworzyłyrdzeńrozwiniętychsiecihandlowych,które
zawiadywałydystrybucjąwyspecjalizowanychproduktówrzemieślniczych
idóbregzotycznych.Wośrodkachtychznajdowałysiębudynkipubliczne
iboiskadogrywpiłkę.Miałyonewłasnezasobyikonograficznewstyluol-
meckimibyłyzamieszkiwaneprzezznacznąpopulacjępodzielonąnawiele
warstwspołecznych,copewnychbadaczyskłaniadoużywaniaokreślenia
Dspołeczeństwazhierarchizowane”.Między1250a1000p.n.e.wCoapexco
nahektarprzypadało60domów,przyczymniektóreznichmiałymuryzce-
głyadobeigładzonefasadypokrytewarstwągliny.Badaniapyłkówroślin-
nychwskazują,żewtejsamejepocenastąpiłznacznywyrąblasówwskutek
zwiększaniasiępowierzchnipóluprawnych.Jednocześniedowodyarcheolo-
giczneświadcząotym,żewowymokresiezwiększyłsięhandelzbliskimi
idalekimiregionami,nacowskazujeogromnaróżnorodnośćdóbrkrążących
wtejokolicy,takichjakasfalt,cynober,kwarc,jadeit,mika,obsydian,piryt
iserpentyn.Istniejąteżśladypozwalającestwierdzić,żeok.1000r.p.n.e.
doszłodoznacznegorozwojutechniknawadnianiawpółpustynnymregio-
nienapółnocydoliny(któryzacząłbyćzasiedlany)ipodkreślasięwykorzy-
staniejeziordziękisztucznympolomuprawnym,nazywanymchinampas18.
Ok.700-600r.p.n.e.wElArbolilloiZacatencorozkwitłośrodekceramicz-
ny,którycechowaładużailośćróżnorodnychfigurekkobiecychoraztalerzy
owygiętychbrzegach.
CharakterystycznącechąkulturowątegoregionusąznalezionewTlatilco
licznepieczęcieceramicznezzagadkowymlinearnymirysunkami.Prawdo-
podobniebyłtosystempisma,alenieudałosiętegopotwierdzić,gdyżtylko
niektóreznichzostałyrozszyfrowane.ZtegosamegoTlatilcopochodzipie-
częćzprzedstawieniemtrzechznaków:głowywstyluolmeckim,kwinkunksa
orazkwiatuoczterechpłatkach.Wtekściehieroglificznymkierunekzapisu
powinieniśćodprawejdolewejzewzględunato,żegłowajestskierowana
wprawo(zasadatawyznaczakieruneklekturywprawiewszystkichcywili-
zacjach).Nieznamydokładnejdatywyrzeźbieniaowychpieczęci.Gdyby
wszystkiepowstałymniejwięcejwtymsamymczasieirzeczywiścieprzed-
stawiałydwasystemypisma,możnabywnioskowaćoobecnościdwóchróż-
nychludówwTlatilco,którepisaływbardzoodmiennychjęzykach.
18Chinampa(zj.nahuatlchinamitl-Dogrodzenie”)-znanegłówniezepokipostklasycznej
sztucznewyspytworzonenawybrzeżachsłodkichjezior,którychcelembyłozwiększeniepo-
wierzchnirolnejizyskanienajbardziejurodzajnychterenów,którezapewniałydwu-itrzykrot-
nezbioryplonówwciąguroku.Tworzonojepoprzezobudowanieprzestrzenibliskobrzegu
palami,którewbijanowdnojeziora,anastępnieprzestrzeńmiędzypalamiwypełnianowielo-
mawarstwamiplecionekztrzciny,gnijącymiroślinamiimułem.Nabrzegachsadzonodrzewa,
któreprzytwierdzaływyspęnastałedodnajeziora.Zob.teżr.DOkrespostklasyczny
wMezoameryce”,podrozdziałyDOdrodzenietolteckieimasowynapływChichimeków”
iDOstatniastolicaimperium”(przyp.red.).
