Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12OMONIKACOGHEN,MAŁGORZATAŁUCZYŃSKA-HOŁDYS
Wpotocznymrozumieniuromantyzmumożnałatwoodnaleźćwą-
tekpodkreślającynieufnośćducharomantycznegowzględempostępu,
racjonalizmu,empiryzmuirozwojunaukścisłych,charakterystycznych
cechwiekuoświecenia17.Prowadzitodouogólnieńnatematopozycji
romantycznejnaliniiserce–rozum,duch–materia.Mimoiżprawdąjest,
żeBlakekrytykowałmrokflSzatańskichMłynów”bądźflSzatańskich
Fabryk”18,Wordsworthostrzegał,żeflmordujemy,abyprzeprowadzić
sekcję”19,aKeatsnapiętnowałredukcjonizmracjonalistyczny,pisząc
orozplątywaniutęczywefekcieeksperymentówoptycznych20,topoeci
romantyczniniebyli,jakmogłobysięwydawać,antynaukowianiwro-
dzypostępowi21.Przeciwnie–Keatsstudiowałmedycynę,Shelleyeks-
perymentowałzchemiąipodziwiałodkryciaHumphry’egoDavy’ego,
17MariaJanioniMariaŻmigrodzkatakpodsumowująprzemyślenianatemat
naturyromantyzmuPeteraMayera,autoraHistoriisztukieuropejskiej.Odrenesansu
poczasywspółczesne:flPeterMeyerbudujesocjologiępostawyromantycznejiprzed-
stawiapewienfenomen,którynazywa«potrzebąromantyczną».Traktujejąjako
odwieczną,pojawiającąsięwrozmaitychsytuacjachdziejowychiopisujeróżnejej
odmianyhistoryczne.Jegozdaniemprądromantycznyjestzawszeruchem,który
przeciwstawiasiępanującejszczególnejodmianie«nowoczesności»”.M.Janion,
M.Żmigrodzka,Romantyzmiegzystencja,słowo/obrazterytoria,Gdańsk2004,s.190.
18W
.Blake,PrologdopoematuMilton,tłum.J.Pietrkiewicz,[w:]Poecijęzyka
angielskiego,red.H.Krzeczkowski,J.S.Sito,J.Żuławski,t.2,PaństwowyInstytut
Wydawniczy,Warszawa1971,s.154.TłumaczenieStanisławaBarańczakaznajduje
sięwtomieOdChauceradoLarkina.400nieśmiertelnychwierszy125poetówangloję-
zycznychz8stuleci,red.S.Barańczak,WydawnictwoZnak,Kraków1993,s.269.
19
Wemurdertodissect,TheTablesTurned,[w:]Romanticism.AnAnthology,red.
D.Wu,Blackwell,Oxford1994,s.236–tłumaczenieM.Łuczyńska-Hołdys.Polskiprze-
kładStanisławaKryńskiego:flMordujem,abyrozciąć”,niewskazujebezpośredniona
anatomicznąsekcję.Zob.Pięknymzanadobne,tłum.S.Kryński,[w:]Angielscy„Poeci
Jezior”,oprac.S.Kryński,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wrocław1963,s.7.
20J.Keats,Lamia,tłum.Z.Kierszys,[w:]idem,Poezjewybrane,red.J.Żuławski,
PaństwowyInstytutWydawniczy,Warszawa1962,s.80.
21Ozainteresowaniupoetówromantycznychnaukamiścisłymiw:R.Holmes,
Wiekcudów.Jakodkrywanopięknoigrozęnauki,tłum.E.Morycińska-Dzius,Prószyń-
skiMedia,Warszawa2010.
