Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14OMONIKACOGHEN,MAŁGORZATAŁUCZYŃSKA-HOŁDYS
koncepcjeBlake’a,złożone,wyrafinowaneiwielopoziomowe,zdecydo-
waniewyprzedzająepokę24.
Romantycy,jakkażdenowepokolenieliterackie,uważalisiebieza
ruchnowatorski.JakpisałFriedrichSchlegel:fl[p]oezjaromantyczna
jestprogresywnąpoezjąuniwersalną.Jejpowołaniemjestnietylkopo-
nownezjednoczeniewszystkichrozdzielonychgatunkówpoezji,lecz
takżezbliżeniepoezjizfilozofiąiretoryką”25.Jednązgłównychcech
literaturyromantyzmujestautotematyczność,ciągłapogłębionareflek-
sjanadtworzonymtekstemiprocesemtwórczym–nieprzypadkowo
wtymczasierozwijasięteorialiteratury.WWielkiejBrytaniipowsta-
jąważnemanifestyliterackie–PrzedmowadoBalladlirycznychWords-
wortha,PrzedmowadoSztukpoświęconychnamiętnościomJoannyBaillie,
BiographialiterariaColeridge’aiObronapoezjiShelleya.Jesttorównież
okresciągłychodważnycheksperymentówzformąliteracką–przekra-
czaniemgranicgatunków,buntuprzeciwkoklasycznymregułomkom-
pozycji.Dziełoliterackiezaczynabyćpojmowanejakoautonomiczne,
coznajdujeodbiciewkoncepcjiformyorganicznej,którąnagruncie
angielskimpropaguje–wśladzaFriedrichemSchellingiem–Coleridge.
Czytającromantykówdziś,doceniamyichzaangażowaniewewspół-
czesneimdebaty,alerównieżdostrzegamyaktualne,ważnedlanaszych
czasówwalorytychutworów.Niepowtarzalność,unikalnośćkażdego
istnienia,zachwytnadpięknemnaturyirespektdlajejpotęgi,rozter-
kiegzystencjalne,zadumanadzłożonościąiparadoksalnościąkondycji
ludzkiej,pytaniaometafizykę,otranscendentnywymiarżycialudzkie-
gonieodmienniewybrzmiewająwichtekstach,podobniejakzagadnie-
niamniejfilozoficzne,arównieponadczasowe:relacjemiędzyludzkie,
potrzebaprzyjaźniimiłości,buntprzeciwkoniesprawiedliwościspo-
24Por.J.C.Goddard,MentalFormsCreating.WilliamBlakeAnticipatesFreud,Jung
andRank,UniversityPressofAmerica,Lanham–NewYork–London1985.
25F
.Schlegel,Fragmentyz„Athenäum”,tłum.K.Krzemieniowa,[w:]Manifestyro-
mantyzmu,red.A.Kowalczykowa,wyd.2,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa
1995,s.168.
