Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ProcesystarzeniasiędemograficznegoijegokonsekwencjedlaUniiEuropejskiej…
29
Teoriaselektywności,optymalizacjiikompensacjiprzyjmujenatomiast,
żewarunkiemudanegostarzeniasięjestodpowiedniaselekcjaczynności,
naktórejednostkapoświęcaczasienergię,optymalizacjaumiejętnościtak,
abyefektywniedziałaćwnowychwarunkachorazpodejmowanieświadomych
dążeń–wykorzystującychtakżedorobektechnologiczny–wceluzmniejszenia
liczbyswoichograniczeń(kompensacja).
Wymienioneteoriesystematyzująwynikibadańnadprocesamistarzenia
się,trzebajednakpamiętać,żedlakażdejznichmożnazidentyfikowaćsze-
regwyjątkówzwiązanychzespecyficznymigrupamispołecznymiosóbstarszych
(np.aktywnizawodowoemerytowaniprofesorowieprzecząteoriiwymiany)
lubzczynnikamikulturowymi(np.podejściedowycofywaniasięzrólspołecz-
nychjestwciążspołecznieakceptowanewkrajachEuropy,natomiastwkrajach
AzjiPołudniowo-Wschodniejosobystareciesząsięautorytetemibardzodługo
pozostająaktywne)39.
Przedstawionebogactwoizakresproblemówdefinicyjnychpokazujezło-
żonośćproblematyki,wobrębiektórejkonstruowanajestwarstwateore-
tyczno-analitycznapracy.Wniniejszejpracypodpojęciemstarzeniarozumiesię
więcdynamicznyprocesopodłożupsychologiczno-biologicznym,którympodle-
gająjednostkiwrazzupływemlat.Procestenkształtowanyjestprzezczynniki
społeczno-kulturoweioddziałujenarozwójspołeczeństwa.
Biorącpoduwagęnieustannewydłużaniesiędługościżycia(mierzone
np.zwiększaniemsięwskaźnikaśredniegodalszegotrwaniażycia)40iszereg
39
Natematteoriistarzeniasiępatrzszerzej:J.Halik,op.cit.,s.17–20,J.Osiecka-Chojnacka,
Społeczneopinieostarościawdrażanieideiaktywnegostarzeniasię,[w:]Starzeniesięł,op.cit.,
s.103–104orazR.D.Hill,Pozytywnestarzeniesię.Młodziduchemwjesieniżycia,Warszawa
2010,s.65–87.
40
Przeciętne(średnie/czasem:oczekiwane)dalszetrwanieżyciajesttowskaźnikliczonywoparciu
ojednolitąmetodologięzalecanąprzezWHO.Wyrażaonśredniąliczbęlat,jakąwdanych
warunkachumieralnościmajeszczedoprzeżyciaosobapochodzącazokreślonejzbiorowości
–za:https://demografia.stat.gov.pl/BazaDemografia/TrwanieZycia.aspx[dostęp:31.05.2021].
Zmianytegowskaźnikawarunkujewieleczynnikówśrodowiskowychispołeczno-ekonomicz-
nych,tj.stopieńdegradacjiśrodowiskanaturalnego,stylżycia,dostępdoświadczeńmedycz-
nych,sposóbodżywiania,postęptechnologiczny.Jegozmianywczasieobrazująpoprawę
(większawartośćtegowskaźnika)lubpogorszenie(mniejszawartość)zdrowotnościwdanym
społeczeństwie.WPolscetablicetrwaniażyciapublikujecorokuGUS.Zichanalizywynika
np.,żeoileprzeciętnedalszetrwanieżyciewynosiłodlamężczyznikobietwwiekulat60
wroku1950średnio14,6i17,1lat,tow2019r.tewskaźnikiwynosiłyodpowiednio:19,2
i24,2.Wartoteżzauważyć,żewskaźniktenmateżbardzopraktycznezastosowanie–napod-
stawieart.26ust.4–5ustawyzdnia17grudnia1998r.oemeryturachirentachzFunduszu
UbezpieczeńSpołecznych(DzUz2013r.,poz.1440zezm.)PrezesGUSogłaszatablicę
średniegodalszegotrwaniażyciakobietimężczyzn(wmiesiącach),którajestpodstawąprzy-
znawaniaemeryturnawnioskizłożoneoddnia1kwietniadodnia31marca.
