Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ProcesystarzeniasiędemograficznegoijegokonsekwencjedlaUniiEuropejskiej…
27
nekinarządów”36.Wgerontologicznejliteraturzeprzedmiotumożnawyróżnić
zkoleikilkatypologiistarzeniasię,m.in.:
1)podział,wktórymbierzesiępoduwagękorelacjęwiekuchronologicznego
ibiologicznego;wyróżniasiętu:
a)starzenienormalne(fizjologiczne)–gdywiekbiologicznyichronologiczny
człowiekazgadzająsię,apodstawąocenywiekubiologicznegosąrezul-
tatyporównaniabadanejjednostkizestandardamiwyznaczonymidlaosób
zdrowychwustalonychprzedziałachwiekowych;
b)starzeniepatologiczne–gdychorobyiczynnikiśrodowiskowewpływają
niekorzystnienajednostkę,przyspieszającjejnaturalneprocesybiologicz-
nychzmian;
c)starzenieprzedwczesne(geromorfizm)–gdydanajednostkamawiekbio-
logicznyzdecydowaniewyższyniżchronologiczny;
2)podział,wktórymbierzesiępoduwagęczynnikimającebezpośredniwpływ
nastarzeniesię;tuwyróżniasię:
a)pierwotnyprocesstarzeniasię–zależnyodnieuniknionychiuniwersal-
nychzmianfizjologicznychnastępującychzwiekiem;
b)wtórnyprocesstarzeniasię–zależnyodczynników,naktórejednostkama
choćbypośredniwpływ,aktóreprzyspieszająpierwotnyprocesstarzenia
się(np.stres,choroby,czynnikiśrodowiskowe);
3)podziałwedługposzczególnychaspektówzwiązanychzżyciemczłowieka;
tuwyróżniasięm.in.:
a)starzeniesiębiologiczne–którecharakteryzujesięstopniowymwyga-
szaniemfunkcjiposzczególnychnarządówiukładów,przyjednoczesnym
uruchamianiumechanizmówkompensacyjnych,abyzachowaćwzględną
równowagęorganizmu;końcemstarzeniasięjestśmierć;
b)starzeniesiępsychologiczne–któreodnosisięm.in.dopostrzegania,war-
tościowaniaiświadomościwłasnegostarzeniasię;
c)starzeniesięspołeczne–któreodnosisiędooczekiwańirólczłowieka,
jegostatusu,stylużycia,miejscawspołeczeństwieiprzemianpotrzeb;
badaczetegorodzajustarzeniasiępróbująodkryćpowiązaniamiędzyjed-
nostkowymazbiorowymdoświadczaniemstarzeniasię37.
Wgerontologiifunkcjonujeteżwieleteoriistarzeniasię,któreakcentują
różnestrategieadaptacjidozmian,jakieniesiestarość.Wskazujesięprzytym,
żenietylesąonewobecsiebiekonkurencyjne,couzupełniająsięwzajemnie,
36
A.A.Zych,op.cit.,s.167.
37
Natemattypologiistarzeniasię–patrzszerzej:I.Korcz,op.cit.,s.48–55.
