Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Uwarunkowaniaiczynnikirozwojuregionalnego
Koncepcjeteoretyczneibadaniadotyczącerozwojuregionalnegoorazczynni-
kówoddziałującychnazachodząceprocesymająkluczoweznaczeniewkształtowa-
niurozwojuregionówwramachpolitykiregionalnej.Rozwójregionówpodwielo-
mawzględamiprzebiegasamoistnie,alewniektórychdziedzinachwymagadziałań
stymulującychlubkorygujących.Cechycharakterystycznerozwojuregionalnego,
jegodynamika,kierunki,procesyzachodzącewstrukturachgospodarczychispo-
łecznychzależąodwieluuwarunkowańiczynników,którewróżnymstopniudeter-
minujązjawiskawystępującewregionie.Wliteraturzeprzedmiotuzaproponowano
wiele,mniejlubbardziejprzydatnych,klasyfikacjiwarunkówiczynnikówrozwoju
regionalnego.Przeglądutychklasyfikacjidokonanowtabeli3.
Wstosunkudodeterminantrozwoju,naktóreregionyniemająwpływuwkrót-
kiejperspektywieczasowej,używasięokreślenia„warunki”lub„uwarunkowania”
rozwoju53.Jesttospowodowanetym,żemająonecharakterzastany,biernelub
wynikajązogólnychtrendówwotoczeniuzewnętrznym.Niemajednakustalonej
wyraźniegranicy,costanowiczynnik,acouwarunkowanie,tymbardziej,żejedne
idrugieulegajązmianom,coznaczy,żemożedochodzićdoprzekształceniawarun-
kówrozwojuwczynnikiiodwrotnie.Uznanieokreślonegozjawiskazaczynnikzale-
żyodinterpretacjimechanizmurozwojuregionalnegoorazodpoziomupodejmo-
waniadecyzji.Stądteżczęśćczynnikówrozwojuregionalnegobędziesterowalnych
jużzpoziomuregionu,alewieleznichdopierozpoziomuzarządzaniakrajowego.
Abyuniknąćsytuacji,wktórejnp.rozwójinfrastrukturytransportudrogowegoraz
będzietraktowanyjakoczynnikrozwoju,ainnymrazemjakouwarunkowanie,wpra-
cyprzyjęto,żedeterminantyrozwojuregionalnego,naktóremożnaoddziaływać
zpoziomuwładzkrajowychlubunijnych,będązaliczanedoczynnikówrozwoju.
SłusznośćtakiegopodejściapotwierdzadefinicjasformułowanaprzezP
.Churskiego,
wedługktórejczynnikamirozwojutakieskładnikilubwłasnościregionu,które
stanowiąwarunekjegorozwoju,ajednocześniemająonecharakterczynnyiste-
rowalnezpunktuwidzeniapodmiotówodpowiedzialnychzapolitykęregionalnąna
poziomieregionu,krajulubUniiEuropejskiej54.Wtymkontekściezauwarunkowa-
niarozwojuregionalnegobędąuważanetrendyiprocesyogólnogospodarczestano-
wiącepewneramy,wobrębiektórychodbywasięrozwójspołeczno-gospodarczy
iwpewnymstopniudeterminująonemożliwekierunkirozwoju.Niewątpliwieramy
ciazaproponowanometodęliczeniasyntetycznegowskaźnikajakościżycia.Wskaźniksuma-
rycznybyłbyśredniąwartościąznormalizowanychwskaźnikówzsześciuróżnychdziedzin
życia,takichjak:integralnośćzycznaizdrowie,dobrobytmaterialny,dostępdousługpublicz-
nych,udziałwżyciuspołecznym,czaswolnyijakośćśrodowiskażycia.Metodaobliczania
wskaźnikówcząstkowychisumarycznegojestomówionaw:OpiniaEuropejskiegoKomitetu
Ekonomiczno-Społecznegowsprawie:WięcejniżPKB…,op.cit.
53Z.Chojnicki,T.Czyż,Główne…,op.cit.,s.16.
54P
.Churski,CzynnikirozwojuregionalnegoipolitykaregionalnawPolscewokresieintegracji
zUniąEuropejską,Wyd.UAM,Poznań2008,s.27,33.
35