Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
granicdopuszczalnościposzczególnychpraktykspołecznychwsferze
publicznej.Jakwidzieliśmy,zideologizowaneświatopoglądybywają
trudnedoodróżnieniaodideologii,bowiempodobniejakonastająsię
narzędziamidziałaniawsferzepublicznej.Odróżniajewszakżeodniej
to,żeniemusząmiećnaceludziałaniapolitycznego(instytucjonalne
-
go)inieodwołująsiędoprzemocy.
-
Światopoglądywymagająpewnejpodstawyinstytucjonalnej.Ponieważ
światopoglądymożnainterpretowaćjakoprzesłankidodziałania,anie
tylkowewnętrznąorganizacjęmyślenia,realizująsięonepozaobszarem
refleksjiiwobszarzepraktykispołecznej,aczasamitakżepolitycznej.
Ztegowzględuichartykulacjawymagapewnej-optymalniesilnej-in-
frastrukturyspołecznejipolitycznej.Celemświatopoglądujestbowiem
zawszeosiągnięciepewnegozamierzonegostanuprzestrzenikulturowej.
-Światopoglądyzbudowanesąnawartościachbądźhabitusach,któresą
przyjmowane(najczęściejwprocesiewychowawczymbądźedukacyj-
nym),aleniezawszeuzasadnialne,nawetwobrębiedanegoświatopo-
glądu.Jakomotywacjeisprężynyprzekonańmająonecharakterbar-
dziejemocjonalnyniżpoznawczy,mimożestanowiągenetyczneźródło
przekonańoświecie.Wartościtefunkcjonująjakopodstawyprzed-
sądówwyznaczającychostatecznykształtobrazówświata.Przedsądy
religijne(mistyczne)będąfiltrowaćdaneempiryczniezweryfikowane
inaodwrót.Ztegopowoduwszczególnychprzypadkachświatopogląd
możebyćnmonochromatyczny”,jeślizasada(wartość)organizująca
będziewystarczającosilna-wtymsensiemówimyczasemoświato-
poglądzienaturalistycznym,religijnymetc.Trzebajednakpamiętać,
żeichskładowemodułyczysegmenty,atakżeposzczególnezestawy
przekonańjetworząceniemusząbyćustrukturowanehierarchicznie,
mimożerudymentarnewartościświatopoglądusączęstowartościami
dotyczącymipojęćostatecznych:celuisensużycia,istotynauki,osta-
tecznejnaturyrzeczywistościetc.
-
Aczkolwiekświatopoglądyczęstozgłaszająroszczeniauniwersali-
styczne(jakexdefnitioneświatopoglądkatolicki),sązawszerelatywne
względemmiejscaiczasuhistorycznego.Światopoglądnaukowymoże
oznaczaćdiametralnieróżnerzeczywzależnościodkoncepcjinauki,
doktórejbędziesięodnosił.
-
Światopoglądyformująsięnaprzecięciuwartości,dotychczasowychop-
cjiświatopoglądowychizdarzeń.Tetrzyelementywydająsięniezbędne,
bypowstałnowyświatopogląd.Popierwsze,musząistniećpreferowane
przeznassilnewartościorganizującenaszeżycie.Podrugie,wartości
Światopogląd
33
