Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Problemyzwiązanezbadaniemreligijności
26
ojakośćtejwiary,tylkopoprostuoilośćtychludzi”(Ruszkowski,2010,
328).Tedwiewypowiedzidobitniepokazują,żepozaodnotowaniemwy-
stępowaniafaktu,niezbędnejestpoznanieznaczeńnadawanychdziałaniom.
Zwłaszczawbadaniutakdelikatnejkwestiijakżyciereligijneniezbędnejest
dotarciedopoziomuprzeżyćiniepozostawanienasamejtylkonpłaszczyźnie
faktograficznej”.
Aktywnośćreligijnawinternecie,korzystaniezrekolekcjion-linelubna
płytach,pogłębianiewiarydziękiaudiobookomwydawanymprzezzakonni-
ków-kaznodzieilubksięży,uczęszczanienadodatkowekatechezyczywy-
jazdymodlitewnetotylkoniektórezprzejawówreligijnościmałowykorzy-
stywanychwdotychczasowychbadaniachsondażowychjakojejwskaźniki.
Przedstawionepokrótceprzykładypokazują,żesposobówoperacjonaliza-
cjiinteresującegomniezagadnieniajestwiele.Włączenieichdogłównych
wskaźnikówpowinnobyćoczywiściepoprzedzonerefleksją.Dobrąmetodą
sprawdzającą,nailewskaźnikitesątrafne,wydająsiębyćbadaniajakościowe
nadrozumieniempojęćużywanychwtychpytaniachiznaczeniamiprzypisy-
wanymiimprzezbadanych.
Trafnośćnarzędziabadasięteżzapomocątriangulacjimetod.Takiebada-
niarealizowanesąrównieżwzakresiereligijnościipraktykreligijnych.Nie
tylkowPolsce,gdziewobliczudominacjikatolikówbadanimogąodczuwać
presjęspołeczną,istniejepodejrzenieozawyżaniuwskaźnikówreligijności.
Dlategoobokbadańdeklaratywnychprowadzisięobserwacjeiobliczaniefre
-
kwencjinaniedzielnychmszach.WNiemczechdanetesąregularniepubli-
kowanewKirchlichesHandbuch,któregopierwszytomzawieradanezalata
1907-1908(Mariański,2000a,473).WAustriipierwszeobliczeniafrekwencji
niedzielnejodbyłysięw1934roku,aod1945zliczeniauczestnictwakatoli-
kówwniedzielnejmszysąprowadzonedwarazywroku:wokresieWielkiego
Postuiwewrześniu.WeFrancjiwsystematycznysposóbrozpoczętozliczanie
wiernychwokresiepowojennymzinspiracjiGabrielaLeBrasa,takwięcstaty-
stykifrekwencjiniedzielnejmajądługątradycjęwwielukrajacheuropejskich.
WPolscebadaniadominicantesicommunicantesrealizujeInstytutStaty-
stykiKościołaKatolickiego.CorokuwokresiejesiennymInstytutwysyłado
wszystkichparafiiformularzezprośbąoichuzupełnieniewzakresiepodsta-
wowychdanychoparafiiorazzliczanieosóbobecnychnamszachiprzystępu-
jącychdokomuniiwewskazanąniedzielę.Oczywiściewopracowaniubierze
siępoduwagętylkoteparafie,któreodesłałykwestionariusze.Wynikizlicza-
niapodajesięniewliczbachbezwzględnych,aleodsetkuobecnychwstosun-
kudozobowiązanychdoudziałuwmszy.Ustalenia,ktojestzobowiązanym,
ISKKdokonałpoprzezzałożenie,żenoduczestnictwawmszyśw.zwolnio-
nepowinnybyćdziecidolatsiedmiu,chorzy,ludziestarsioograniczonych
możliwościachporuszaniasię.Napodstawieanalizystrukturydemograficznej
