Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.CENNIDIFONETICAEFONOLOGIA1
1.1.Checos’elafonetica?
LaFONETICAćilramodellalinguisticachestudiagliaspetifisiciinerentialla
produzionedeifoni(suoni)usatinellelinguenaturali.Essaanalizzaeclassificaisuo-
nidellinguaggionelloroaspetofisicoefisiologico,senzatenercontodellaloro
capacitàdiessereimpiegatiperdistinguereparoledidiversosignificato.
Nonostantelavastaquantitàdisuonipresentinellelinguedelmondo,non
tutiisuonipossibiliperl)apparatovocalesonosuonipotenzialmentepresenti
inunsistemalinguistico.Compitodellafoneticaćdunquequellodiindividuare
l)insiemedeisuoniutilizzatiafinilinguisticinell)ambitodellelingueodialcune
lorovarietà(varietàregionali,dialetali,registriecc.)e,inseguito,didescrivereil
modoincuiessisonoprodoti,trasmessiepercepitidaiparlanti.
Seperesempiochiediamoaunparlantenativodell)italianoqualćlacom-
posizionesonoradiunaparolacomelibro,moltoprobabilmentediràcheque-
staparolacontienecinquesuoni,treconsonanticieduevocaliciecioć[l],[i],
[b],[r],[o].Daunpuntodivistafisico,invece,laparolalibrononhacinque
suoni,perlaragionechenonsitratadisuonidiscreti,madiuncontinuum:dal
suono[l]sipassagradualmentealsuono[i];daquestoa[b]ecosivia:cióche
ćdiscretonellanostramentenonloćnell)articolazione(lalinguaelabocca
simuovonogradualmentedaunaposizioneadaltra),nelsegnaleacustico,
nellapercezione.Latipicaimpressionediunflussocontinuodisuonićpar-
ticolarmentechiaraquandosiascoltaunalinguaanoisconosciuta,cioćdicui
isuoninonsianopresentinellanostracompetenzao,inaltritermini,nonsiano
mentalmentereali2.
1Maggiormentebasatosu:Beccaria(diretoda)1996,309-312;Dardano1996,
270-271;Duboisetal.1979,122;Nespor1993,19-20;Prada2010,10-12.Indiverse
sezioniditutoillibrosonostaticonsultatiancheFrancovichOnesti1974;DeDominicis
1997;Costamagna1996;Maturi2006;Todarello2010;DellaPorta2008;DalPiai1994;
Romito2003;TagliavinieMioni1974nonchévariegrammatichedellalinguaitaliana,
peres.Serianni2002;DardanoeTrifone1997;BatagliaePernicone1951;Fogarasi
1982;RegulaeJernej1965;Rohlfs1966.
2Inmodoparticolare:Nespor1993,20esegg.