Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zamiastwstępu
świadomychczytelnikówszczególnąwartość.Wspomnianewy-
żejsensywyłaniająsiębowiemztychukładówzależnieodspo-
sobu,wjakijewtrakcielekturytraktujemy–jesttorodzajgry,
zktórejdlakażdegoizakażdymrazemmożewyniknąćcoinnego
(przyzachowaniuznaczeńpodstawowych).
Cechujeliteraturępięknąwkońcuwielkopańskigestrezygnacji
zdążeńdoosiągnięciajakiegokolwiekkonkretnegocelu(mimo
tego,żeróżnymcelom,bywa,służy).Ajednakwłaśniedlatego
możeonarealizowaćwielecelów,czasemnawetsprzecznychze
sobąi–uwolnionaodszczególnychserwitutów–prowadziczytel-
nikawdalekierejonyprzeżyćirefleksjizwiązanychzszerokimi
sferamikulturyiwspólnotyludzkiej.NienadarmoArystoteles,
porównującwswejPoetycepoezjęihistorię,przyznawałtej
pierwszejmiejscewyższe,mimojejcharakterufikcyjnegonazy-
wającjąflprawdziwsząodhistorii”.
Czytaniewięctowykorzystywanietychwieluróżnorodnych
właściwościorganizacjiiznaczeniatekstuliterackiego,który,
potraktowanyzgodniezjegospecyficznymcharakterem,jest
wstanieotworzyćczytelnikowidrogędoowegocudownego
światazbaśniAndersena.Anawet,całyzłożonyzfikcji,znaczeń
umownychikonwencjonalnejstruktury,zaprzeczającytemu,co
nazywamyżyciemprawdziwym,możeczytelnikakutemużyciu
zbliżyćbardziejilepiejniżbezpośredniedoświadczenie.
Iwłaściwietojestodpowiedźnapytaniezasadnicze.Potowłaśnie
czytasięliteraturępiękną–poezję,prozęfabularną,utworydra-
matyczne,publicystykę,anawetlisty,pamiętniki,tekstyzob-
szarufilozofii,historiiczyreligii–wtedy,gdyczytasięjetakjak
literaturę.Wkażdymtekścieczyjeśdoświadczeniezostałoode-
rwaneodjednostkowejrzeczywistości,którajewywołała(spro-
wokowała)orazujętewkształt,którypozwalaczytelnikowi
(słuchaczowi,obserwatorowi)nauruchomieniepracyumysłu:
kojarzenia,ruchupamięciiwiedzyofaktach,wyobraźni,emocji,
woliprzeżywaniaisądzenia,przymierzaniaświatazlekturydo
światawłasnychdoświadczeń,awtensposóbpozwalananaj-
bardziejosobistekontaktowaniesięzcałymdorobkiemdziedzi-
14
