Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NiecoogenezieFaraona
13
wWarszawie.Natomiastzpoczątkiemroku1895odsunąłwszelkiezobowiązania
zawodowenarzeczpracynadFaraonem.
PruspisałFaraonaniespełnarok:najprawdopodobniejodczerwca1894rokudo
2maja1895roku
5
,anastępniedrukowałnałamachnTygodnikaIlustrowanego”od
4styczniado26grudnia1896roku.Wliściez31lipca1894dooktawiizRadziwił-
łowiczówŻeromskiejprzyznał:
Jajestemwyjątkowozdrówizawszenładny”.od½rokuwlazłemwnową,większą
robotęiżyjęwinnymświecie,adopieronatentydzieńzrobiłemsobiewakacje6.
PomysłnapowieśćzrodziłsięwięcjeszczewtrakciepisaniaEmancypantek.Także
materiałyPrusmusiałgromadzićwcześniej,skoroniepisałFaraona,wodróż-
nieniuodpowieściwcześniejszych,zodcinkanaodcinek
7
.Przypomnijmy,jak
pisarzbroniłsięprzedzarzutamiAleksandraŚwiętochowskiegoskierowanymi
podadresemLalki:
[…]nigdyniepiszę,kiedynieczujęsił,czegodowodząchoćbyprzerwywpisa-
niuKronik;[…]wkażdejpowieści,jakiedotychczaswydałem,zużywamzaledwie
5
Szweykowskiwypowiadałsięnatentemattak:nAutografwyraźniezaświadcza,żegdyPrus
przystąpiłdopisaniapowieści,całyutwórbyłprzezniegoprzemyślany,itonietylkowogólnych
zarysach,lecziwszczegółach.Jesttoniewątpliwiefakticiekawy,idosyćdziwny:odzakończenia
EmancypantekdorozpoczęciapracypisarskiejnadFaraonemupłynęłostosunkowoniewieleczasu,
botylkookołopółroku.[…]Pruswczerwcu1894r.majużpozasobąipracęprzygotowawczą,
icałkowiteobmyśleniepowieści(ktowie,czywobectegowyjściowegopunktugenezyFaraonanie
należałobyprzesunąćnaokreswcześniejszy?)”.Z.Szweykowski,Przedmowa[w:]B.Prus,Faraon,
wyd.kryt.,oprac.Z.Szweykowski,Warszawa1954,s.IX-X.
6
A.Głowacki(B.Prus),Listy,oprac.,komentarziposłowieK.Tokarzówna,Warszawa1959,s.205.
7
PrzywołajmywtymmiejscuzapisrozmowyTadeuszaHiżazwdowąpopisarzu,oktawią
Głowacką:
noglądamysięposaloniku,wktórymcokroktojakaśpamiątkapopanuAleksandrzeprzypo-
minanamżywojegokochanąpostać.otowisinaścianieilustracjaHolewińskiegodoLegenddaw‑
negoEgiptu.Wiadomo,żejakOgniemimieczemSienkiewiczpoprzedziłNiewolątatarskąjakopróbną,
bytakrzec,przygrywkąprzyszłejepopei,aŻeromskiprzedPopiołaminapisałhistorięOżołnierzu
tułaczu,podobnieiPrusswegoFaraonapoprzedziłkrótkim,niejakopróbnymfragmentemegip-
skim.ZaczynamymimowolimówićoFaraonie.Byłonpisanyodrazu,jednymtchemwciąguroku
iwcałościoddanydodruku.WprzeciwstawieniudowszystkichinnychpowieściPrusa,którebyły
pisaneznumerunanumernKuriera”czynTygodnika”.
-Pamiętam,jakmiprzywiózłnawieśzWarszawykilkapierwszychrozdziałówFaraonaiprzeczy-
tałniebędącpewnym,czymutodobrzeposzło.Kiedymuwyraziłamswojąnajwyższąaprobatę,bom
poczuła,żejesttoistotniepisanetak,jakbyćpowinno,iżewszedłnawłaściwąsobiedrogę,on,który
doniedawnanieuznawałwogólepowieścihistorycznej-byłtymniezwyklepodniecony.Jakpanuwia-
domo,mójmążnigdyniebyłwEgipcieaniprzed,aniponapisaniuFaraona,podróżtakaprzyjego
obawieprzestrzenibyłaabsolutnieniemożliwa.PodobniepodczaspisaniaLalkinieznałjeszczeParyża.
Robiłstudiaksiążkowe,wypisywałnotatkiprzeważniezdziełfrancuskich(niemieckiposiadałbardzo
słabo,aangielskiegozacząłsięuczyćdopieropodkoniecżycianakursachBerlitza).Kiedywparęlat
powydaniuLalkiznalazłsięwParyżuporazpierwszy,przekonałsię,żemiastotoznadokładnie
iniczegobyniezmieniłwjegoopisie”.T.Hiż,GodzinaupaniOktawii[w:]WspomnieniaoBolesławie
Prusie…,s.277-278.
