Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JakczytanoFaraona?
Wykryćmożna[…]wsposóbłatwy,jaksprawyEgiptuwspółczesnegoPrusowinało-
żyłysięnatenobrazhistorycznegoEgiptu.[…]Elementyobceczymożeniespodzie-
wanewEgipciezepokiXXdynastii-chybastądwłaśniepochodzą38.
Przekonywałateż:
[…]niewątpliweszukaćwnim[wFaraonie]możnainależywspółczesnychproble-
mówpolitycznychiekonomicznych39.
21
WażnąkategoriąorganizującąstrukturępowieściPrusajest,zdaniemautorki,humor
(rozdziałHumorw„Faraonie”):
WFaraoniejestPrushumorystąkonsekwentnym,pisarzem,któryspojrzałnawszyst-
kiesprawyżycialudzkiego:religię,państwo,życiespołeczne,jednostkoweambicje
iwysiłki,okiembeznamiętnego,spokojnegobadacza.Dostrzegłichsensibezsens,
pozornąformęiistotnątreść,wielkośćimałość40.
Jesttotrafnaobserwacja.ZpewnościąPrusaprobujerzeczywistośćpokazanązkilku
stron:złejidobrej,wzniosłejipospolitej.Wtakrozumianymhumorzeujawniasię
syntetycznawłaściwośćpsychikiPrusapolegającanabezustannejdążnościdopozna-
niaświata:praw,którenimrządzą,orazcelów,doktórychzmierza.(Niesposóbjednak
zgodzićsięzopinią,jakobyPentuer,Tutmozis,HiramiRamzesXIIIbylinhumorystami
wwielkimstylu”.Niejestteżprawdą,żenprzedmiotem[odautorskiej]drwinyiszyder-
stwa”jestreligia,kapłani,instytucjepaństwowe)41.
KonkluzjeKulczyckiej-Salonizamykająsięwkilkutezach,którewartoprzytoczyćin
extenso.Popierwsze,Prus
[…]dałobrazpaństwawspółczesnegosobie,słabegoekonomicznie,pokazałjego
całkowiteuzależnienieodwielkichpotęgimperialistycznych.[…]Wzaborczości
państwstarożytnych[…]pokazałcharakterystycznecechyimperializmunowożyt-
nego,imperializmuAngliiiFrancji,wydzierającychsobiewzajemniewładzęnad
38
39
Tamże,s.70.
Tamże,s.71.
Ustalenietakbezspornejzależnościwydajesięniemożliwe,przezcotrudnowpełnizaakcepto-
waćsądybadaczki.WKronikachPrusrzadkowypowiadasięnatematkwestiiegipskiej.Dwukrot-
niewspominaEgiptwkontekścieepidemiicholery.KronikiTygodniowe,nKurierWarszawski”1883,
nr170,dn.8lipca[w:]B.Prus,Kroniki,t.6,oprac.Z.Szweykowski,Warszawa1957,s.162;Kroniki
Miesięczne,nTygodnikIlustrowany”1883,nr33,dn.18sierpnia[w:]tamże,s.325.owojnietoczonej
przezAnglięnaterenieEgiptuPruspiszetylkoraz:nMiastaiwsiezbombardowane,kanałypopsute,
kilkanaścietysięcyludzigryząziemię,milionypieniędzyposzłozdymemiwojna-skończyłasięzupeł-
nymtriumfem”.KronikiTygodniowe,nNowiny”1882,nr257,dn.17września[w:]B.Prus,Kroniki,t.5,
oprac.Z.Szweykowski,Warszawa1955,s.355.RazjeszczetylkonawiązałPrusdobrytyjsko-egipskiego
konfliktu,analizujączjawiskowolnegohandlu:nKurierCodzienny”1890,nr282,dn.12paździer-
nika[w:]B.Prus,Kroniki,t.12,oprac.Z.Szweykowski,Warszawa1962,s.273.
40
J.Kulczycka-Saloni,O„Faraonie”.Szkice…,s.123.
41
Tamże,s.117-121.
ZpoglądamibadaczkipolemizujęwartykuleOPrusowskiejkoncepcjihumoru.Namarginesie„Faraona”
[w:]R.Blech,Toiowo…SzkiceoBolesławiePrusie,Gdańsk2015,s.65-67.
