Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Zdziejówrecepcjipowieści,czylijakczytanoFaraona
Faraontłumaczony56
MariaDąbrowska,wielkaentuzjastkapisarstwaPrusa,przekonywałaprzedlaty:
PrusdałwFaraonienietylkowysokiejwartościpowieśćwłasną,alejedynąchyba
wliteraturzeświatowejwielkąpowieśćomechanizmachpolitykiiwładzy57.
opinięDąbrowskiejpowtórzyłCzesławMiłosz,którywpodręcznikuprzeznaczo-
nymdlaamerykańskichstudentówpolonistykitakpisałoFaraonie:
[Faraonto]powieśćomechanizmachwładzypaństwowejijakotakajestonaprawdo-
podobniejedynawświatowejliteraturzedziewiętnastegowieku58.
Wydajesię,żewłaśnietenwalorpowieściPrusadocenionozagranicą.Świadczyotym
faktprzetłumaczeniaFaraonanadwadzieściajęzykówobcych:angielski,armeński,buł-
garski,czeski,esperanto,estoński,francuski,gruziński,hebrajski,holenderski,litewski,
niemiecki,rosyjski(byłtopierwszyjęzyk,naktóryprzełożonoFaraona-transkrypcji
dokonanojużw1898,awięcledwierokpoukazaniusiępowieściwformieksiążkowej),
serbsko-chorwacki,słowacki,słoweński,ukraiński,węgierski,włoski,hebrajskiijidysz.
opopularnościFaraonapozagranicamiPolskiwielemówiteżliczbawydań
powieści,którasięgakilkunastu(rekordzistąsątuWęgry,gdzieukazałosięażdwa-
dzieściaedycji)59.NadtoFaraonjestjedynąpowieściąPrusaprzetłumaczonąnajęzyk
hebrajski60,awSzwecji,gdzietwórczośćpisarzaznanajestwniewielkimstopniu,
PrusfunkcjonujenajczęściejwyłączniejakoautorFaraona61-pozycji,którajest
obowiązkowąlekturąszkolnądlamłodzieży62.
oadaptacjachFaraona
osobnynurtrecepcjiFaraonatworząadaptacje:radiowa,teatralnaorazfilmowa,
atakżekomiksopartynapowieściPrusa.
z1863.ZenonSzpotańskitraktowałFaraonajakogłosPrusawdyskusjinadpowstaniemstyczniowym.
Zob.Z.Szpotański,nFaraon”arok1863,nWięź”1973,nr1).
56
Zagranicznąrecepcjępowieści,anadewszystkozawikłanedziejetłumaczeniaangielskiego,omawiam
wszkicuZdziejówrecepcji„Faraona”BolesławaPrusazagranicą.Rekonesans[w:]Fascynacja,zachwyt,zakrę‑
ceniewpolskiejliteraturzeXIXiXXwieku,podred.S.Karpowicz-Słowikowskiej,K.Warskiej,Gdańsk2016.
57
M.Dąbrowska,OBolesławiePrusie[w:]B.Prus,Wybórpism,t.1,Warszawa1954,s.26.
58
Cz.Miłosz,Historialiteraturypolskiej,wyd.2uzup.,tłum.M.Tarnowska,Kraków2010,s.347.
59
I.D.Molnár,RecepcjatwórczościBolesławaPrusanaWęgrzech[w:]Jubileuszowe„ŻniwouPrusa”,
podred.Z.Przybyły,Częstochowa1998,s.478.
60
R.Löw,Pruswdomeniehebrajskiej(rekonesans)[w:]tamże,s.489.
61
E.Teodorowicz-Hellman,BolesławPruswSzwecji[w:]tamże,s.481-482.
PodobnienaWęgrzech:Prus,obokSienkiewiczaiReymonta,uznawanyjestzaklasykaprozypol-
skiej,choćfunkcjonujewyłączniejakoautorFaraona.Zob.I.D.Molnár,RecepcjatwórczościBolesława
PrusanaWęgrzech…,s.478.
62
R.Löw,Pruswdomeniehebrajskiej(rekonesans)…,s.489.
