Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
żwiętyJanChryzostomijegoepoka
Aforyzm,sólkażdegopouczenia,madlasiebienajlepszemiejsce
wkażdymzbiorzedidaskaliów1objaśniającychzasadygodnegożycia
wewspólnocie.Iniejestważne,jakimspoiwemzłączonoowąwspól-
notę-religią,etnicznymrodowodem,wiedzączyideąpomyślnejprzy-
szłości(ideologią).Waforyzmie,jakwsoczewce,skupiasięto,cowyło-
nionezpotokusłówjestnajważniejszeikonieczne,abyjezapamiętać,
anastępniepowtarzaćiinnymprzekazywać.
Takimzbioremsentencjiocodziennymżyciu,orelacjachmię-
dzyludzkich,ogodnościiupodleniusądodzisiajhomilie,objaśnienia
itraktatyprezbiteraAntiochiiSyryjskiej,anastępniepatriarchyKon-
stantynopola-Jana(ur.około354r.,zm.w407r.),odVwiekuofi-
cjalniezwanegoChryzostomem(Złotoustym)2.Sławęprzyniosłymu
homilieitraktaty,którepowstałyprzedobjęciemw398r.urzędubis-
kupaKonstantynopola.Wczasiejegohomiliiantiocheńskikościółbył
wypełnionypobrzegi;częstorozlegałysięoklaski,któryminagradzano
kaznodzieję,aniemalzawszekilkusłuchaczysporządzałoskoropisy,aby
jepóźniejrozpowszechniać,niekiedysprzedającnamiejskiejagorze.Był
jednymzuczniówLibaniusza,najwybitniejszegoretorapóźnoantycz-
nejsofistyki.Sądzączzachowanychjegohomilii,traktatówilistów
byłuczniem,któryprzerósłmistrza.Astałosiętak,gdyżzasprawą
1Poczynającodtytułu,wprowadzamgreckiesłowodidaskalia(διδασκαλία)
wjegopierwszymznaczeniu:„nauczanie”,„objaśnianie”,„lekcja”,pouczenie”,które
odbywasięprzezsłowo(ἐντῷλογῳ,jaktwierdziArystoteleswswojejPoetyce,rozdz.
19).WtymznaczeniupojawiasięonoczęstowKobiercachKlemensaAleksandryj-
skiego(1,1;7,2;7,16;7,17).Czyniętęuwagę,gdyżdzisiaj„didaskalia”wpowszech-
nymodbiorzeto:„częśćtekstuwdramaciezawierającauwagiiwskazówkiautora,ob-
jaśniającemiejsceakcjiizachowaniabohaterów”,S.Sierotwiński,Słownikterminów
literackich,Ossolineum,Wrocław1966.
2DostępnewjęzykupolskimopracowanietwórczościJanaChryzostomaznaj-
dziemywpracy:J.N.D.Kelly,Złoteusta.JanChryzostom–asceta,kaznodzieja,biskup,
przekł.K.Krakowczyk,Homini,Bydgoszcz2000.
