Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zagadnieniaogólne,czyliomożliwychperspektywachanaliz
................................................................................
PiszącswegoczasuoWeseluStanisławaWyspiańskiego,próbowałam
nadaćanalizomformędociekańwieloaspektowych.Charakteryzowałamwięc
formywypowiedzi,eksponującrolędidaskaliówwkształtowaniupoetyki
dramatu,przedstawiałamsposobystylizowaniadialogówikształtowania
idiolektówpostaci,pokazywałamWeselejakoutwórwielostylowy,oscylujący
wokółbiegunówpotocznościipoetyckości.Zafundamentalnądlatego
tekstuzasadęstrukturalnąuznałamsplataniewcałośćformjęzykowych
ijakościstylistycznychdalekichodjednorodności,czegoskutkiemsą
napięciastylistyczne,wynikającezróżnicymiędzygeneząużytychśrodków
(jestonazróżnicowana,gdyżWeselemieściwsobieliczneiróżnorodne
odniesieniaintertekstualne)anadawanąimwutworzefunkcją27.
KluczeminterpretacyjnymwanaliziewyznacznikówstyluŚlubuGom-
browiczaokazałosiępojęcierytuału28.Ważnesąponadtowieloaspektowe
odniesieniadotradycjikształtowaniawypowiedzidramatycznej,zwłasz-
czawsposobiestylizowaniamonologów.MonologiHenrykanaprzy
-
kładzyskująkształtwypowiedzizrytmizowanychzpodziałemnawersy
uwzględniającymprzerzutnię,zpróbaminawiązaniadoróżnychsystemów
wersyfikacyjnych.Ichpotencjalnaoralnośćmasięjednaktakżerealizować
wstrukturachbliskichpotoczności–stądsygnalizowanewielokropkiem
pauzyiinneprzejawynadawaniawypowiedziompozorówspontaniczności,
awięcwykładnikideiksy,wypowiedzeniaurwane,nawrotyipowtórzenia.
Nowatorskiejestteżwyzyskiwaniemonologównastronie,którefunkcjonują
jakowypowiedziprzeznaczonezarównodlapubliczności,jakipostaci,co
zasadniczozmieniaichstatusutrwalonywhistoriidramatu29.
Rytualizacjadialogówfunkcjonujejakoproceswielowymiarowy.Jest
tozatemrytualizacjaopodłożumimetycznym,przyczymnawiązania
dozrytualizowanychrozmówczytypówinterakcjinigdyniesąwierne.
Wokreślonymdialogumożeniepojawićsięjakiśskładnikrytuałucha-
rakterystycznegodlakomunikacjipozaliterackiej,występujązaskakujące
substytucje,któreuruchamiająmechanizmdeziluzjiinadającałościwymiar
27
M.Wojtak,Ojęzykuistylu„Wesela”…
28
M.Wojtak,Wielostylowośćwutworzedramatycznymnaprzykładzie„Ślubu”Witolda
Gombrowicza,nPoradnikJęzykowy”1998,z.1-2,s.13-24.
29
Zob.M.Wojtak,Słowowzrytualizowanejkomunikacjiliterackiejnaprzykładzie
dramatusocrealistycznego,[w:]Słowoiczas,red.S.Gajda,A.Pietryga,Opole1998,
s.17.
................................................................................
22
