Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
2.Kłamstwoafikcja
niegozatrzymywanewpamięci,owszystkieinnedbaniejako
samjęzyk.Oznaczato,żeinterpretacyjnaodpowiedzialnośćza
całątęresztę,tj.odpowiedzialnośćzawydedukowaneefektysen-
su,przerzuconazostajenaodbiorcę.
Cowięcrobiówodbiorca?-Namocynaturalnejsemantykiję-
zykasamwyprowadzainferencje,wynikającezzawartościicha-
rakteruopowiadanegomuświata.Iczynitakażdomomentu,
wktórymzostajezmuszonydoichzweryfikowaniaprzezzaska-
kującegonaglenaddatkisensu.Wtedy,krokpokroku,zostaje
zmuszonydoodrzucaniaskonstruowanychjużprzezsiebiepod-
zbiorów,ponieważatakujesięgonowąpropozycją,którąmusi
uzgodnićzwszystkimijedno-,dwu-,n-elementowymikombina-
cjamiwpodzbiorzewyjściowym.Nadawcajestmniejobciążony.
Jegotrudmentalnypolegatujedynienatym,że-nieogranicza-
jącwyborówwmożliwychpodzbiorach-każegodzićsytuacjęza-
stanąznowymiwymogamisemantycznychorzekań.Tymczasem
odbiorcamusioprócztegowsteczniezrewidowaćwszystkiemożli-
wekombinacje;wprzeciwnymraziebędzieniespokojnyorece-
pcjęcałościzbioru(opowieści,narracji,utworu).Umysłnadawcy
jestwięczogniskowanytylkowokółtego,cosamuczynił„nowym”
(sprzecznymcodotrybuorzekania),podczasgdyodbiorcamusi
wytropićpodzbiorynaddaneikażdorazowocałośćzreinterpreto-
wać.Dlanarratorawzdaniu„MartwaNellyfrunęłajaksłowik”
możeniebyćnajmniejszejsprzeczności,oile,dajmynato,zdanie
todotyczyopowiadanegoświatafikcji,wktórymumarlifruwają.
Odpowiedzialnośćzaewentualnąsprzecznośćponosiodbiorca,je-
śli-wtymwypadku„mylnie”-założył,żeosobanieżywaniefru-
wa,czyżewogóleNellyjestosobą.(Przykładtenzostałprzeze
mniewymyślonyadhoc,aleliteraturapięknadostarczaniezli-
czonejilościtakichprzykładów.)
Chybakażdemuczytelnikowizdarzyłosięcofaćoparęstron
podczaslekturydziełliterackichlubzatrzymywaćdlazrewido-
waniawysnuwanychnabieżącownioskówinterpretacyjnych.
Dziejesiętakwłaśniewmomentachkoniecznościprzerzucania
siępomiędzydwomatrybamireferencjalnymi.
