Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Narodzinyteoriikwantów
IwoBIAŁYNICKI-BIRULA
Luty1983
Wroku1913ukazałasięobszerna,złożonaztrzechczęścipracaNielsa
Bohrazawierającanową,kwantowąteoriębudowyatomówimolekuł.
Jużwcześniejukazałosiękilkaprac,wktórychpróbowanowprowa-
dzićkwantdziałaniaPlanckadoteoriiatomu.Byłytopróbyopartena
koncepcjidrgańharmonicznychelektronówwatomieiwykorzystują-
cezregułymodelatomuThomsona.WedługThomsonaatomprzy-
pominaplacekzrodzynkami;ciastotododatninładunek”,rodzynki
obrazujązaśujemnienaładowaneelektrony.Ponieważsiładziałająca
naładunekujemnyzanurzonywjednorodnienaładowanejdodatnio
kulijestproporcjonalnadoodległościelektronuodśrodkakuli,bę-
dzieonwykonywałdrganiaharmoniczne.Zgodniezelektrodynamiką
klasycznątylkoharmonicznyruchładunkumożebyćźródłemmono-
chromatycznegopromieniowania,któreobserwujesięwpostacilinii
widmowych.
Bohrprzyjąłzapunktwyjścianowyplanetarnymodelatomu,za-
proponowanydwalatawcześniejprzezRutherforda,ipowiązałten
modelzkoncepcjamiPlanckaiEinsteina.Wokresie,wktórympo-
wstawałapracaBohra,danedoświadczalnedotycząceliniowychwidm
pierwiastkówbyłystosunkowobogateidokładność,zjakąwyzna-
czanodługościfalliniiwidmowych,byładuża.Błędydoświadczal-
newniektórychprzypadkachbyłyrównezaledwiejednejstutysięcz-
nejczęści.Wynikidoświadczeńnakładaływięcsilneograniczeniana
teorię.Pewnymułatwieniemdlafizykapragnącegoodgadnąćpra-
warządzącepromieniowaniemświatłaprzezatomymogłabyćznana
wówczasempirycznazasadakombinacyjnaRydberga–Ritza,będąca
czymśwrodzajurozszerzeniawzoruBalmera,obowiązującegodla
wodoru,nawidmainnychpierwiastków.Wedługtejzasadyczęsto-
ściliniiwidmowychdająsięprzedstawićjakoróżnicetakzwanych
termówwidmowych:
u=
(n+Or)2
K
−
(m+Os)2
K
,
gdzieKjeststałąuniwersalną(stałąRydberga),nimsąliczbami
naturalnymi,aOriOsstałymizależnymitylkoodpierwiastka.Wzór
Balmeraizasadakombinacyjnaodegrałypierwszoplanowąrolęprzy
powstaniuteoriiBohra.
