Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Przedmowa
Schematnarodzinpojęciawyglądałbywuproszczeniunietak:
regularność(zegarów)/ruch(kosmosu)=zegar/kosmos>>
maszyna
1(regularna)
samoczynność(zabawek)/autonomia(organizmów)=automat/
organizm>>maszyna
2(samoczynna)
m
1+m
2=pojęciemaszyny
lecztak:
regularnośćiautonomiazegarów(fakt-okoliczność)+mechani-
cyzm(wiedza)=pojęciemaszyny>>samoczynność/autono-
mia=automat/organizm(fakt-okoliczność)
Autonomia,sztucznośćijednostajnośćjakocechypewnych
przedmiotówmaterialnychstanowiłybyćmożeniezbędneempiryczne
warunkipojawieniasięnowegopojęcia.Nieznaczytooczywiście,że
wszystkieonezawszejużodtądwspółtworzyłyjegotreść.Określony
stopieńregularności-poddającysięzarazemścisłymobserwacjom
ibadaniom(wprzeciwieństwienp.dooddalonychzwykleciałnie-
bieskich)-możnaczasemosiągnąćwyłączniewobrębieartefaktów,
choćwynikitychobserwacjipozwalajązazwyczajopuścićsferęwy-
twórczości.Pojęciemaszyny-ijesttocechawyraźnieodróżniająca
jeodinnychterminówstosowanychtradycyjniewfilozofiitechniki-
zawszeszybkostawałosiępojęciemrodzajowym,nadrzędnym(inne
bytyprzedstawianojakotypymaszyn;wszystkookazywałosięjakąś
maszyną-niematuakuratznaczenia,czytradycyjniemechaniczną,
czynowoczesnąmaszynącyfrową).
Słusznieprzytejokazjibędziesięwskazywaćnauwarunkowania
światopoglądowo-ideowe:walkęzpozostałościamiśredniowieczaczy
postępującąsekularyzację.Uogólnionepojęciemaszynydoskonalesię
dotegonadawało(wystarczyporównaćlinięargumentacjiKartezjusza
iLaMettriego,byzauważyćwyraźnązależnośćmiędzyzasięgiem
Dmaszynizacji”iDateizacją”filozoficznegoprojektu).Takierozumo-
waniezpewnościąwyjaśnia,dlaczegoodczasudoczasutakchęt-
nieposługiwanosiępojęciemmaszyny.Nietłumaczyjednak,dzięki
