Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Przedmowa
trzebaprzyznać,żeionasama-niezależnieodwszelkichmniejlub
bardziejniejasnychustaleńwkwestiiistotybądźrzeczywistegozakre-
sudanegoobszaruszczegółowego-zwykleprzecież,skorojużsięna
nimznalazła,nieopuszczago,rezygnująctymsamymzczęściswej
ekstrawagancji.
Takżefilozofiatechniki-jakkolwieknierazzakwestionujetech-
nicznycharakteristotytechniki,podobniejakróżniebędzie
odpowiadaćnapytanie:cojesttechniczne?(urządzeniaimaszyny,
procesy,instytucje,sposobyorganizacji...;to,coludzkie,zwierzęce,
organiczne...)-posiadadośćdobrzerozpoznawalnekategorie(środek,
narzędzie,maszyna,automat...),ogólnyzestawzagadnień(natural-
ne-sztuczne,technikaaspołeczeństwo,kwestiatendencjirozwojo-
wych,problempostępu...),anawetkilkaakceptowanychpowszechnie
zasad(zazwyczajdotyczącychperiodyzacjidziejówtechniki).
Wśródtychpojęć,problemówimetodpojęciemaszynyjestbo-
dajnajłatwiejużywane,najmniejjednoznaczne,najbardziejfilozoficz-
ne.Filozofiapowracadziękiniemudowłasnegocentrum,tzn.rozpo-
znajewtymżepojęciucoświęcejniżtylkopewienokreślonyfragment
świataempirycznego,służącyjejbądźtojakoprzedmiotanaliz,bądź
poręcznyprzykład/metafora.Zapewneistniejądobreracjehistorycz-
netegostawaniasięDmaszyny”filozoficznympo-
jęciem.Nieprzypadkowochybaprocestakiniedotyczynp.Dnarzę-
dzia”,mimożejestonoobecnewfilozofiiodsamychjejpoczątków
ażpodziśdzień(wędkaSokratesa-młotekHeideggera).Wydajesię,
żenarodzinypojęciazwiązanesąwtymwypadkuzrosnącymstop-
niemsamodzielności
artefaktów,zsamymfaktemich
(względnej)autonomii.Niemniejszeznaczeniemiałateż(względ-
na)regularnośćfunkcjonowania.Jeśliistniejąempiryczne
okolicznościpowstawaniapojęć,tozatakąokolicznośćwprzy-
padkuDmaszyny”należałobyzatemuznaćraczejskonstruowanieze-
garamechanicznego(XIVwiek),apotemwahadłowego(XVI-XVII
wiek),niżnp.istnienie(samodzielnychwprawdzie,alezatoniere-
gularniedziałających,bozależnychodwarunkówzewnętrznych)kół
wodnychalbowiatraków.
