Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nakrywszywiekiemją,Zeusuczłowieka.
Ten,nieoględnieciekawy,otworzył
onę;boniecouchyliwszywieka
dobromdałwzbićsiędobogówdziedziny,
kędybujająodziemidaleko.
Nieudałosięnadzieijedynej
umknąć;tęzłapałzatrzasnąwszywieko.
Toteżlionaprzebywaśródludzi
isercazbiegłychdóbrpowrotemłudzi11.
WersjaTeognisa-Babriosajestspójna,choćpozbawiona
owejwątpliwejatrakcji,jakąjestPandorawwersji
Hezjoda.Pokrywęuchylaczłowiekiwszystkiedobra
ulatujądonieba,anaziemipozostajejedynienadzieja
itotakanadzieja,któratylko„ludziłudzi”12.
Greckapersonifikacjanadziei,boginiElpis,wydajesię
postaciąpozytywną,jednakżesamojejimiępierwotnie
niebyłobynajmniejjednoznaczniepozytywne.
Elpis
(έλπίς)znaczyło
spodziewaniesię
,któregoprzedmiot
rozstrzygałdopierootym,czybyłatoobawa,strachczy
nadziejawnaszymrozumieniu13.
Spodziewaniesię
czegoś
złegozwiązanejestzobawą,zestrachem.
Spodziewanie
się
czegośdobregozwiązanejestznadzieją.Toteż
wewczesnychtekstachgreckichotym,czy
elpis
znaczy
obawę
czy
nadzieję,
decydowałkontekstbądźdodawany
do
elpis
przymiotnik.Natomiastodnośnyczasownik
έλπίζωoznaczał
spodziewaćsię
,anawet
obawiać
się
.Przechodzenie
elpis
wjednoznacznąnadziejęjest
procesem,któryjeszczewjęzykuPlatonaiArystotelesa
niewydajesięwpełnizakończony.Zwolnajednak
przymiotniki
dobra
i
zła
dodawanedo
elpis
nie
charakteryzująjużprzedmiotuspodziewaniasię,lecz
samąnadziejęjakorozumnąbądźnierozumną14.Proces
racjonalizowanianadzieibędziewymagałjednakczasu.
Pozytywnanadzieja,pozytywnawsensiespodziewania
sięczegośdobrego,ocenianajestpierwotnieraczej
negatywnie,przydawanesąjejtedylicznenegatywne
