Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
AleksanderMaksimczuk,hannaChapkouskaya,MartaMaksimczuk,MartaGnat
BadaczangielskiWilliamS.Jevonsanalizowałdaneastronomiczne,abyuzasadnić
powiązanieplamnaSłońcuznieurodzajami.W
.S.Jevonsbyłpopularnymicenionymeko-
nomistąilogikiem,dlategotakekstremalnepróbywyjaśnieniacyklicznościdobitniewska-
zująnawielkąistotnośćtegodziałuwżyciuorganizacji51.Doklasyfikacjicyklukoniunk-
turalnegonajczęściejużywanyjestpoprostuczas.Wtymprzypadkudlauproszczenia
możnapowiedzieć,żeobejmujeonzdarzeniakrótkoterminowe(okołoczterechlat),
średniookresowe(okołodziesięciulat)idługookresowe(nawetstoiwięcejlat).
Oczywiścieczłowieknigdyniedostrzegatylkojednegozakresuwahań,lecznakłada-
jącesięwydarzenia.Cykleposiadająrelacje,elementynałożeniajednychnadrugie.Jeden
cyklkoniunkturalnymożeobejmowaćkilkalubkilkanaściemniejszychcykli52.Nietylko
jednakczasnależytraktowaćpriorytetowopodczasbadańnadcyklemkoniunkturalnym.
Oczywistąkwestiąstajesiębowiemaspektgeograficzny.Cyklmożebyćświatowy,lokalny
czynarodowy.Międzynarodowecyklewpływająnajbardziejnadużepodmiotymające
zdecydowanienajwiększyudziałwogólnejekonomiiglobalnej.Lokalnycyklgrupuje
podmiotypowiązanezesobąróżnymiczynnikami,najczęściejniematuzbytdużego
dystansu.Zmianydotykajązatempraktyczniewszystkichbezwyjątku.Narodowycykl
obejmujeoczywiściepojedynczepaństwo.Idealniezamianępoziomuekspansjiwkryzys
symbolizujewskaźnikrealnegoPKB53.Możnateżbardzokrótkiecykletraktowaćjedynie
jakozmianysezonowe,uzależnioneodpowtarzalnychczynników.
Wcyklukoniunkturalnymmożnawyróżnić:punktzwrotny,fazęiobszar(punkt)
przegięcia.Punktyzwrotneoczywiścietoekstrema,tj.hossaorazbessa.Maksymalny
zakresekspansji,wzrostusygnalizujejużkoniecpozytywnegookresuwzrostu,amak-
symalnyspadekzakończenienegatywnejrelacji54.Wpopularnejnomenklaturzeinwe-
storskiejokreślasiętestanyjakodołkiiszczyty.VictorZarnowitzwswojejteoriicyklów
koniunkturalnychmówioczterechfazach:ożywieniu,ekspansji,spowolnieniuirece-
sji.Ożywienieznaczywzrostwłaściwiewszystkichnajważniejszychagregatówekono-
micznych,począwszyodpopytunaróżnedobra,akończącnawskaźnikuzatrudnienia.
Wtymokresieprzedsiębiorcymająnajczęściejdoczynieniazbardzoniskimikosztami
zaciąganiakredytówdecydującychoprzyśpieszonymrozwoju.Następujeteżpopewnym
czasiestopniowywzrostcen,tj.inflacja.Wpewnymmomencienastępujeekspansja,
czyliwzrostkonkurencyjności,ogromneinnowacje.Kiedyczastenzostajeprzedłużony
dogranicmożliwości,powstajenajczęściejbańkaspekulacyjna.Wieluinwestorówstop-
niowozamykaswojepozycjenagiełdzie,korporacjeplanująwychodzenieznadmiernych
inwestycji,pojawiasiępresjabankówcentralnychnazwiększaniestópprocentowych,
51K.Marczak,K.Piech,Cyklekoniunkturalne:ujęciehistorycznieiprzeglądgłównychteorii,[w:]J.Czech-Ro-
gosz,J.Pietrucha,R.Żelazny(red.),Koniunkturagospodarczaodbańkiinternetowejdokryzysusubprime,
WydawnictwoC.h.Beck,Warszawa2009,s.3-4.
52M.Lubiński,Analizakoniunkturyibadanierynków,DomWydawniczynElipsa”
,Warszawa2002,s.30-32.
53K.Piech,S.Pangsy-Kania(red.nauk.),DiagnozowaniekoniunkturygospodarczejwPolsce,DomWydaw-
niczynElipsa”
,Warszawa2003,s.22.
54M.herbst,Koniunkturagospodarczametropolii,WydawnictwoNaukowenScholar”
,Warszawa2003,s.17.
