Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jakpowstajepaństwowynegocjowane?
żehedonizmzacznienasskłaniaćdopoświęceń,zaczniemydoce-
niaćrolępoświęceniawżyciuspołecznymipoświęcaniesiębędzie
namsprawiaćprzyjemność.
Tojużjestprzesada.Zamiastdowodzić,żeludziezeszczególnie
wyrobionymcharakteremdobrowolniewybierajątrudnecelewży-
ciu,Milldowodzi,żeludziezwyrobionymcharakteremczerpiąprzy-
jemnośćzeswegopoświęcenia.Takargumentująhipokryciibigoci,
anieludziezwyrobionymcharakterem.Przewidująctozastrzeże-
nie,Millodpowiada:
Lepiejbyćniezadowolonymczłowiekiemniżzadowolonąświnią;
lepiejbyćniezadowolonymSokratesemniżzadowolonymgłupcem.
Ajeżeligłupieciświniasąinnegozdania,todlatego,żeumiejąpa-
trzećnasprawęwyłączniezeswegopunktuwidzenia.Drugiejstronie
obapunktysąznane22.
Tak,obapunktysąznanedrugiejstronie.AleMillzapomina,co
miałudowodnić.Nieto,żeosobyzdobrymcharakteremwybierają
trudnądrogężyciową,aleto,żewybierajątędrogęwposzukiwa-
niuprzyjemności.Ategowłaśnieudowodnićsięnieda,idlatego
hedonizm,aznimutylitaryzm,niesąniepodważalnąteoriąetycz-
ną,choćwpewnychsytuacjachutylitaryzmpozostajewiarygodną
teorią.Millmiałniestetyirytującyzwyczajwspieraniaswegostano-
wiskapodwójnymiargumentami:jednymdobrymijednymzłym.
Dobrybyłdlamądrych,ibyłzwykletrudny.Złybyłdlaospałych
myślowo,ibyłłatwy,alefałszywy.Millwierzył,żeprzezużycieobu
argumentówwzmacniałpopularnośćswoichpoglądów.Niewyklu-
czone,żemiałrację,alechybaskórkaniebyławartawyprawki.
Zwróćmyzatemuwagę,żeMillmainny,dobryargumentna
rzeczpogodzenialiberalizmuzhedonizmem.Zdolnośćwłaściwe-
godocenieniawolnościipowszechnejużytecznościwzrastawraz
29
22Ibidem,s.18.
