Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
królowaElżbietaIIzjawiłasięnaceremoniiuruchomieniaelektrowni
jądrowejCalderHallnapółnocno-zachodnimwybrzeżuAnglii.
Weleganckichrękawiczkachpociągnęłazadźwignię,awskazówka
zegaradrgnęła,pokazując,żedobrytyjskiejsiecienergetycznej
wpłynęłaelektrycznośćwyprodukowanawjednymzchłodzonych
gazemreaktorów.Uruchomionazostałapierwszakomercyjna
elektrowniajądrowanaświecie,oznajmiającbrzasknowejrewolucji
przemysłowejitryumftych,którzywierzyli,żeatommapokojowe
zastosowanie,nadtymi,którzyobawialisię,żeprzyniesietylko
zniszczenie.„Dlanich–komentowałgłoskronikifilmowej–tendzień
jestzwycięstwem”[179].
Wszystkotobyłowielkąpropagandą.Prawdabyłaznacznie
mroczniejsza.CalderHallmiałprodukowaćplutonnapotrzeby
powstającejbrytyjskiejbombyatomowej.Elektrycznośćbyłajedynie
kosztownązasłonądymną[180].Wojskowekorzeniecywilnego
przemysłuatomowegoprzeniknęłynietylkojegotechnologię,lecz
takżeumysłytwórców.NawetnaZachodziefizycyjądrowiżyli
watmosferzetajemnicisekretów,gdzielekkomyślneeksperymenty
łączyłysięzniechęciąprzyznaniadobłędu.
RokpouruchomieniuCalderHall,wpaździerniku1957roku,
naukowcywsąsiadującymreaktorzepowielającymWindscalestanęli
przedniemożliwymdozrealizowaniawwyznaczonymczasiezadaniem
wyprodukowaniatrytunapotrzebydetonacjibrytyjskiejbomby
wodorowej.Cierpiącynabrakikadroweipracującynasprzęcie,
któregodokońcanierozumieli,działaliwtrybieawaryjnym,nie
przestrzegającwszystkichzasadbezpieczeństwa.Dziewiątego
październikadwatysiącetongrafitu[181]wpierwszymreaktorze
wWindscalewybuchłpożar.Grafitpłonąłprzezdwa
dni[182],powodującskażenieradioaktywnewZjednoczonym
KrólestwieiEuropie,zanieczyszczającpobliskiefarmywysokim
stężeniemjodu131.Zdesperowanydyrektorelektrowninakazałzalać
reaktorwodą,niemającpewności,czyugasionapożar,czy
doprowadzidoeksplozji,którasprawi,żewiększośćWielkiejBrytanii
niebędzienadawałasiędozamieszkania.Komisjaśledczaszybko
sporządziłaraport,aletużprzedjegopublikacjąbrytyjskipremier
nakazałwycofaniewszystkichegzemplarzyzwyjątkiemdwóchlub
trzechizniszczeniemetalowejmatrycyprzygotowanej
dodruku[183].Następniewypuściłwłasną,ocenzurowanąwersję
raportu,wktórymobwiniałoperatorówelektrowni.Brytyjskirządnie
ujawniłskaliwypadku[184]przezkolejnetrzydzieścilat.
