Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Okulturzeiżyciu
CzyoglądanieRembrandtowskiegoSynamarnotrawnegozmie-
niachoćtrochęmojewłasnepoczuciepokory?Czywysłuchanie
BachowskiejkantatyAusderTiefenwytwarzastanreligijnejwia-
ryinadziei,aŻyciebohateraStraussanapełniadumąztwórczej
mocyiniezawisłości?Amożedziełateoferująjedynieniebycie
sobą-niewiarę,przekonanieczychoćbymarzenie,leczjedynie
marzycielstwo?
Niebyłochybapisarzatakbardzoświadomegoowejsubtelnej
iniebezpiecznejgryjednostkizkulturąjakMicheldeMontaigne.
Otozakończywszyżycieczynne,zaznawszywojny,zaszczytów
iciężarówżyciapublicznego,życiatowarzyskiegoirozkoszy
przyjaźni,zpewnądumą,choćniebezdomieszkirozczarowania
iironii,oddałsięcałkowicieprojektowikształtowaniadobregoży-
cia,uciekającsiędodawnychpisarzy,szczególniestarożytnych.
WiekipóźniejGustawFlaubertużyłwyrażeniaHlekturadlażycia”
,
bezwiednienadająctrafnąnazwętemu,corobiłMontaigne.
UmysłautoraPrób,napełnianyodmłodościnieskładną,lecz
ogromnąerudycją,podsuwałmufiguryiwzorceniczymsztance
doformowaniawłasnychpostępkówiuczuć(niebezokazjonal-
nychkonfuzji,kiedytoautorytetyprzemawiałysprzecznymigło-
sami).Niebyłotojednakaninaśladowaniewzorów,anizwykłe
powiększaniewiedzy,leczwielkapartiaszachówzHerodotem,
Wergiliuszem,Owidiuszem,Tacytem,Seneką,Cezarem,Lukianem
idziesiątkamiinnych;zichsłówkształtowałMontaignewłasnąre-
feksję,któramiałapomócwkształtowaniujegodobregożycia.
Zbierałcennepouczeniastarożytnychautorów,leczniełudziłsię,
żektóryśznichdostarczymujedynegowłaściwegomodelużycia.
Grałznimiwpoważnągrę,którejstawkąjestwłasnazdolnośćdo
samokształtowania,występującprzeciwkopułapkomdialektyki,
zawodnejwiedzy,przemijalnościżycia,złośliwościludziiokru-
cieństwunatury.
OjciecMontaignela,Pierre,zmuszałmałegochłopcadomó-
wieniapołacinie,wierząc,żejęzyktennajlepiejkształtujeumysł.
13
