Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
powinnobyćwodpowiednisposóbuzasadnione.Samopojęciefluza-
sadnianiaB,podobniejakbliskiemupojęcieflwystarczającegouzasad-
nianiaB,jestdosyćtrudnedoeksplikacji.Nadtonależypamiętać,że
iluzorycznajestnadziejaznalezieniajakiegośjednegosposobuuza-
sadniania,adekwatnegodlawszelakichprzekonań,niezależnieod
dziedziny,doktórejnależą.Wymagatowyodrębnianiatychdziedzin
poznawczych,dlaktórychchcemyznaleźćadekwatnesposobyuzasad-
niania.Konkretyzacjategowymagałabywięcwskazania,jakiesposo-
byuzasadnianiasąodpowiedniedlakażdejzesferuprzedniowyodręb-
nionych.Wkażdymrazie-wstępniebiorąc-postulatuzasadniania
winienbyćrozumianywszerokimsensie,obejmującymzarównood-
wołaniesiędoszerokorozumianegodoświadczenia,jakistosowanie
rozmaitychwnioskowańuzasadniających8.
Teogólnekryteria,stosowanewdanejdziedzinie(naukachprzy-
rodniczych,humanistyce,filozofiiczyprawie),podlegająkonkretyzacji
właściwejtejżedziedzinie.Codoogólnejcharakterystykijużprima
faciedostrzecmożnato,żewymaganiazwiązanezewspomnianymi
trzemakryteriamibędązróżnicowanewobrębieróżnychnaukszcze-
gółowych.Takwięc-przykładowobiorąc-będąonebardziejrygory-
stycznewdziedziniefizykiniżwdomenietakiejnauki,jakhistoria9.
Szczególnieinteresującedlanasjestzagadnienieracjonalnościwob-
rębiefilozofii.Mówiącotymproblemie,niedasięuniknąćwskazania
napewnewłasnepreferencje.Niewchodzącwszczegółyiujmując
8
I.M.Bocheńskidopuszczawtymprzypadkuodwoływaniesiędoszerokorozumianego
doświadczenia(zfenomenologicznymwłącznie),dowoduformalno-logicznego,zakła-
dającegoracjonalnośćprzesłanek,wreszciezaśdoregułwnioskowaniaredukcyjnego,
akceptowanegowdanejdziedzinie.Por.I.M.Bocheński,Filozofiaaświatopogląd,
nZnakn1985,37,nr366,s.5.
9
ProblematyceracjonalnościwnaukachempirycznychpoświęconajestmonografiaMiesz-
kaTałasiewicza,Pojęcieracjonalnościnaukempirycznych,BibliotekaFilozofiiNauki,
WydziałFilozofiiiSocjologiiUW,Warszawa2000.Tawartościowamonografiarodzi
wielepytańiuwag,którychjednakwtymmiejscuniesposóbrozważać.Wmomencie
składaniatejksiążkidodrukuukazałasiętakżemonografia,autorstwaMonikiWal-
czak,Racjonalnośćnauki.Problemy,koncepcje,argumenty,TNKUL,Lublin2006.Jej
zawartości,cooczywiste,niemogłemjużbraćpoduwagę.
14
