Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Mowadzieckatoniezwykleinteresującypoznawczoobszarbadań,dajebowiem
możliwośćzbliżeniasiędobodajjednejznajbardziejtajemniczychwłaściwości
istotyludzkiej,jakawiążesięzmowąimyśleniem.
Podstawąmyślenialudzkiegojestmowaujęzykowiona:myślkonkretyzujesię
wsłowie,aleteżsłowodziękiswoimwłaściwościompozwalaoderwaćmyślod
konkretuidziękitemusłużykreacjiinnychświatówniżten,wktórymżyjemy
iktóregodoświadczamy.Tostanowiowyjątkowościczłowieka:zapomocąjęzyka
możeonprojektowaćistwarzaćrzeczywistość,którajestwytworemjegomyśli
iwyobraźni.Osiągnięciatechnologiczne,którychskutkówdoświadczamynaco
dzień,byłybyniemożliwebezjęzyka.
Badającmowędziecka,próbujemyodpowiedziećnapytania,którenurtowały
ludziodzawsze:jakukształtowałsięjęzykwrozwojugatunkuludzkiego,jaką
rolęodegrałwrozwojugatunku,jakprzebiegałjegorozwój,jakijestjegowpływ
nakształtowaniesięosoby,społeczeństwa,kultury,jakjęzykwpływanarozwój
gatunkuludzkiego,cosiędzieje,kiedyczłowiekmówi,jakiemogąbyćskutki
mówieniaiinne.Towszystkomożemyobserwowaćniejakoinstatunascendi,
obserwującproceskształtowaniasięmowymałegodziecka.
Współczesnespołeczeństwanazywanesąspołeczeństwamikomunikacyjnymi.
Ichoćterminspołeczeństwokomunikacyjnemożnauznaćzatautologię–istota
społeczeństwapolegaprzecieżnatym,żejegoczłonkowiewspółdziałajązesobą,
coopierasięnakomunikowaniuiporozumiewaniusię–toformułataniejest
niedorzeczna:cechąwspółczesnychspołeczeństwokresupostindustrialnegojestto,
żegłównymnarzędziemdziałaniaczłowiekajestmowa,któradziękinowymtechni-
komkomunikacji,zwielokrotniłaswojemożliwościizasięg.„Nieulegawątpliwości
–piszeamerykańskiantropologRichardLeakey–żepojawieniesięmowybyło
ważną,jeżelinienajważniejsząchwiląwludzkiejprehistorii.Wyposażonywmowę
człowiekstałsięzdolnydowykreowanianowychrodzajówświatówwprzyrodzie:
świataintrospektywnejświadomościiświatawytworów,któredzielimyzinnymi,
aktórynazywamy„kulturą”.Mowastałasięprzekaźnikiem,akulturanasząniszą”
[Leakey,1995].
Dlaczegojęzykowiprzypisujesiętakznaczącąrolę?Dlaczegotrudności
wmówieniulubbrakmowytakbardzoograniczaosobytymdotkniętewfunk-
